قطعاً همه شما وابستگی‌های بی‌شمار یک نوزاد به پدر و مادر و به خصوص مادر را درک خواهید کرد. وابستگی هایی که پدر و مادر را به گونه‌ای عاطفی وادار می‌سازد تا از نوزاد مراقبت کرده و نیازهای او را مرتفع گردانند. اما گاهی اوقات با بکار‌گیری روش‌هایی خارج از اسلوب صحیح رفتاری، کودکان بیش از آنچه که باید به پدر و مادر وابسته میشوند و همین سبب می‌شود تا آنها مدت بیشتری در حریم پدر و مادر خود سکنی داشته باشند!
حضور بیش از اندازه فرزندان در اتاق خصوصی والدین، ممکن است باعث سردی میان پدر و مادر شده و حتی زمینه ساز بروز اختلافات و برخوردهای نامناسبی میان آنان گردد. از این روست که اهمیت جدا سازی محل خواب کودکان از اتاق والدین به یک ضرورت تبدیل خواهد شد.
از بدو تولد تا چه سنی؟
آن چه که مسلم است؛ نوزاد در بدو تولد نیازهای بسیاری دارد که به طور ویژه ای مادر مسئولیت رسیدگی به آنها را دارد. شاید دلیل عمده حضور نوزادان در اتاق والدین رسیدگی به موقع به این دسته از نیازها باشد. تعویض به موقع و رفع گرسنگی نوزاد توسط مادر از بارزترین دلایل حضور نوزاد در نزدیک ترین مکان به مادر است. از طرف دیگر نوع تنفس نوزاد و چگونگی خوابیدن او و بسیاری از مسائل دیگر هستند که نیازمند دقت و رسیدگی می‌باشند.
پس با این حساب طبیعی است که نوزادی که تازه متولد شده تا چند ماه پس از تولدش در نزدیک‌ترین مکان به مادر و یا به بیان دیگر در اتاق پدر و مادر حضور داشته باشد. مرز نوزادی تا هنگامی است که او بتواند واکنش‌های اطرافیان را به خوبی متوجه شده و تا حدی بتواند با توان خودش بنشیند یا چهار دست و پا حرکت کند. پس از این زمان می‌توان کودک را به اتاق دیگری منتقل کرد و هر چند ساعت یکبار به منظور سرکشی و بررسی حالات و شرایط به او سر زد .
سنین یک سالگی تا دو سال بهترین زمانی است که می‌توان کودک را از اتاق پدر و مادر خارج و با اتاق مختص به خود آشنا کرد. در این سنین کودک به حدی رشد یافته که بتواند خوب بخوابد و هنگام گرسنگی تحمل کافی داشته باشد تا مادر به او برسد و از طرف دیگر هنوز وابسته به محیط پدر و مادر نشده و ترس از تنهایی و … برایش مفهومی ندارد و خیلی راحت با محیط جدیدش مانوس خواهد شد؛ بی آن‌که پدر و مادر برای عادت دادن او به محیط جدید متحمل دردسری بشوند !
سنین یک‌سالگی تا دوسال بهترین زمانی است که می‌توان کودک را از اتاق پدر و مادر خارج و با اتاق مختص به خود آشنا کرد. در این سن هنوز ترس از تنهایی و... برای کودک شما مفهومی ندارد. پس نگران نباشید!
جدا کردن محل خواب کودکان بالای سه سال
والدینی وجود دارند که فرزندان‌شان را تا سنین بالاتر از ۳سال هنوز در اتاق شخصی خود نگهداری میکنند و مدام از سختی‌های جدا کردن اتاق فرزندشان گله و شکایت میکنند!
طبیعی است که وقتی کودک با محیطی انس بگیرد و مفهوم ترس و تاریک و … را متوجه شود به سختی می‌شود او را به اتاقی فرستاد که در آن تنها باشد و تنها بخوابد!
کودکان بالای سه سال معمولاً در برابر جدا شدن جای خواب‌شان از کنار والدین واکنش‌های طولانی مدت نشان می‌دهند و به یکباره نمی‌شود جای آنها را از اتاق والدین جدا ساخت!
ابتدا سعی کنید به اتاق کودک برسید و وسایل و اسباب‌بازی‌هایی را که او دوست دارد در آن قرار دهید. ساعاتی در روز به همراه کودک در اتاق او بنشینید و سعی کنید تمام قسمت‌های اتاق را به او نشان دهید و با او در اتاق بازی کنید. اگر اتاق کودک کمد دیواری یا قسمت‌های ناشناخته‌ای دارد، آنها را به کودک نشان داده و سعی کنید علاقه‌ای بین کودک و اتاق شخصی‌اش برقرار کنید.
در طول روز برای بازی کردن، فرزندتان را به اتاق خودش هدایت کنید و به او بگویید که در همان اتاق می‌تواند بازی کند و نباید وسایل بازی‌اش را به خارج از اتاق بیاورد. در میان بازی و هنگامی که کودک خسته می‌شود او را در همان اتاق بخوابانید و در کنارش بمانید تا کامل به خواب رود. توجه داشته باشید که اتاق کودک هرگز نباید تاریک و بدون نور باشد تا او بتواند به راحتی و بدون ترس به اتاق شخصی‌اش علاقه‌مند شده و آنجا را بپذیرد.
برای انتقال کودک از اتاق شما به اتاق خودش هرگز از کلمات و عبارات امری مانند: باید به آنجا بروی و … استفاده نکنید!
کمی تحمل داشته باشید و با زبان رفتار او را قانع به حضور در اتاق خودش نمایید.
برای انتقال کودک از اتاق خودتان به اتاق خودش هرگز از کلمات و عبارات امری مانند: باید به آنجا بروی و … استفاده نکنید!
وقتی که کودک در اتاق شما و در کنار شما می‌خوابد سعی کنید چند شب به صورت هدفمند آسایش او را از بین ببرید. به عنوان مثال:
- اگر کودک بر روی تخت شما (والدین خود) می‌خوابد، می‌توانید خود را به خواب زده و جای خواب او را تنگ کنید. در این هنگام اگر با اعتراض کودک مبنی بر تنگ بودن جای خوابش مواجه شدید می‌توانید با خونسردی به او بگویید که یک تخت خالی در اتاقش منتظر اوست و او خودش این جای تنگ را انتخاب کرده است!
- اگر کودک در اتاق شما به خواب رفته است برق را روشن بگذارید و سعی کنید با صحبت کردن و سرو صداهای معمول او را بیدار کنید و زمانی که اعتراض او مبنی بر سرو صدا و نور را شنیدید به او بگویید که اتاق او در کمال آرامش و سکوت انتظارش را می‌کشد و می‌تواند بدون دغدغه آنجا راحت بخوابد!
- وقتی که کودک تا حدودی اتاق خود را پذیرفت و به آنجا رفت، سعی کنید شب‌ها محیط اتاق را با یک چراغ خواب کوچک تا حدی روشن نگه دارید که او از ترس تاریکی دوباره به حریم خصوصی شما وارد نشود.
- اگر کودک شما در سن ۵ سالگی به بالا قرار دارد و حاضر نمی‌شود به اتاق خودش برود می‌توانید با کمک روانشناس و بهره‌گیری از مشاور او را به اتاق شخصی خود بفرستید.
بهانه‌گیری کودک برای خوابیدن در کنار والدین
گاهی ممکن است کودک با اینکه به اتاق خود انس گرفته و جدا از پدر و مادر می‌خوابد، اما بعضی از شب‌ها نا آرامی کند و بخواهد که در کنار والدین بخوابد. این رفتار تا سن ۸ سالگی می‌تواند طبیعی باشد. در این مواقع پدر و مادر باید با قرار دادن قانون و قاعده او را در اتاق خود بپذیرند و از سویی دقت داشته باشند تا این بی‌قراری‌ها به هر هفته و هر شب تکرار پیدا نکند. به عنوان مثال اگر در ماه دو شب کودک نا آرامی کند و به هر دلیلی بخواهد در کنار پدر و مادر باشد، آنها میتوانند با گفتن این عبارات که: اتاق ما به زیبایی و راحتی اتاق تو نیست / ما صبح‌ها زود بیدار می‌شویم و تو نمی‌توانی راحت بخوابی و … او را مجاب کنند که همین یکبار می‌تواند در جای دیگری غیر از اتاق خودش بخوابد.
اگر درخواست‌های کودک مبنی بر خوابیدن در کنار والدین بصورت مکرر و پشت سر هم تکرار شود؛ قطعاً حاکی از علتی است که کودک را نا آرام ساخته. این عوامل می‌تواند انوع ترس‌ها مانند ترس از تنهایی و ترس از تاریکی و … باشد.
همچنین تماشای برخی از برنامه‌ها و فیلم‌هایی که برای سن کودکان تعریف نشده است باعث می‌شود که آنها در هنگام خواب شبانه دچار نگرانی و پریشانی شوند. از این رو لازم است والدین دقت داشته باشند تا فرزندان آنچه را که مناسب با سن و شرایط روحی‌شان نیست را تماشا نکنند. در نظر داشته باشید که جداسازی محل خواب کودکان یک نیاز دو طرفه است هم برای والدین و هم برای کودک! به همین دلیل لازم است تا والدین توجه کافی داشته باشند تا محل خواب کودک خود را از سن زیرسه سال جدا کنند.
نظر دکتر فرهنگ هلاکویی درمورد سن جدا کردن محل خواب کودک:
دکتر هلاکویی معتقد هستند که سن جدا کردن محل خواب کودک خیلی زودتر از آنچه که در جامعه ما ایرانی ها عرف است باید انجام بگیرید . ایشان زمان تقریبی این امر را حدود ۵ ماهگی نوزاد می داند که بچه باید برای همیشه رختخوابش از رختخواب پدر و مادر و تمام افراد دیگر جدا شود. در زیر به گزیده ای سخنان دکتر هلاکویی می پردازیم :
کودک انسان بعد از ۵ ماهگی قرار است که از اتاق خواب پدر و مادر بیرون برود و بعد از این سن دیگر هیچ فرزندی حق خوابیدن در رختخواب پدر یا مادر یا برادر یا خواهر یا دوست یا دایی یا خاله یا …خود را ندارد و به هیچ عنوان این بدنها در هنگام خواب نباید با یکدیگر تماس داشته باشند و به غیر از زن و شوهر کلیه اعضای خانواده هنگام خواب در رختخواب جداگانه خود به خواب بروند .
مخصوصا که میدانیم بین سن ۳تا۷ سالگی فرزندان ما کاملا زمینه و مایه های جنسی ارتباط با پدر و مادر از جنس مخالف خود را دارند و بطور مثال خوابیدن مادر در کنار پسر ۴ ساله اش یا پدر در کنار دختر ۴ ساله اش با وجودیکه هیچگاه ارتباط فیزیکی یا روانی خاصی در هنگام خواب صورت نمیگیرد ولی همچنان با توجه به ذهن کودک آسیب بسیار شدیدی برای او به همراه دارد.
قاعده چنین است وقتی کودک به ۱۶ پوند یعنی ۷ تا ۸ کیلوگرم رسید که حدود ۴ تا ۵ ماهگی است باید یکی از وعده های غذایی کودک حذف بشه که مطمئنا در شب خواهد بود و به او کمک کنند که ۴ یا ۵ ساعتی بخوابه و به مرور یک وعده دیگر را حذف کنند که او بتونه ۶ یا ۷ ساعت بخوابه چون هم مادر و هم بقیه به این خواب احتیاج دارند.
تنها زمانیکه پدر و مادر باید گریه کودک را احتمالا تا ۳ شب به میزان حداکثر ۱۵ دقیقه تحمل کنند همین زمان است یعنی حدود ۴ تا ۵ ماهگی زمانیکه یک وعده غذای کودک در شب حذف میشه و از جانب دیگه خواب او به ۵ تا ۷ ساعت افزایش پیدا کنه و اگر از حدود ۳ ماهگی کمی آب به شیر اضافه کنیم فرصتی فراهم میشه که بتونه این تصمیم رو بپذیره.
بسیار نیز مهم است که در حدود همین زمانها یعنی بعد از یکی دو هفته که توانستید یکی از وعده های غذایی اونو در شب حذف کنید که او تا ۵ تا ۷ ساعت خوابید بهتر از از اتاق خواب شما بیرون بره و فرزند منو شما دیگه به رختخواب و اتاق خواب پدر و مادر راه پیدا نکنه البته تو این دوران در آغوش شما میتونه به خواب بره ولی بعد از اینکه خوابش نسبتا عمیق شد بهتر است اونو به جای خودش منتقل کنیم.
بچه ها اگر بعد از ۶ ماهگی در رختخواب پدر و مادر باشند تقریبا بیرون کردن آنها غیر ممکن خواهد بود و میدانیم بعد از ۸ و حتما ۹ ماهگی تا ۱۲ ماهگی همه بچه ها به دلیل دگرگونی های روانی و مخصوصا غریبه ها با مسائل تازه ای در جهت خواب روبرو میشوند.
لذا در این دوران باید پدر و مادر در هنگام مشکل فرزند سریعا خودشونو به اتاق خواب کودک برسونند اما نه در رختخواب او بخوابند و نه هیچ قسمت از دست یا مویشان یا گوششون رو به بچه بدهند و میتونیم آهسته او را نوازش کنیم اونم نه مداوم بلکه بصورت آهسته زدن به پشتش تا فرزند بخوابه و به هیچ عنوان چراغ رو روشن نکنیم و با کسی حرف نزنیم تا او به نتیجه ای برسه که باید بخوابه.
بسیاری از اوقات این مشکل میتونه سالها ادامه پیدا کنه و خواب کودک رو دچار اشکال کنه .این احتمال وجود داره با توجه به اینکه کودک بعد از ۱۲یا ۱۴ماهگی توانایی راه رفتن داره خودشو به اتاق خواب شما برسونه و بخواد پیش شما بخوابه باید با وجود خستگی بلند شید و کمکش کنید و اونو به اتاقش برگردونید و لازم بود کنارش بمونید تا بخوابه و با مهربانی و مصمم و استوار روی تصمیمتون بایستید و به اون این پیامو بدین که الان وقته خوابه و وقت بیداری یا بازی نیست اگر در این زمینه به او کمک کنید عادت به خواب رو پیدا میکنه و یکسره میخوابه و به شما هم فرصت میده که راحت بخوابید.
کودکان از نظر خواب
کودکان از نظر خواب سه دسته اند :
۱-کودکان راحت و ساده : پدر و مادر با خواب کودک مساله و مشکلی پیدا نمیکنند.
۲-کودکان نیمه سخت : کودکانی که اگر پدر و مادر قوانین مربوط به پرورش و تربیت کودک را در موردشان رعایت کنند و نظم رو در خانه برقرار کنند و به کودک در این زمینه آسیبی نزنند کودک توان اینو پیدا میکنه که شب بتونه بخوابه.
۳-کودکان سخت یا مشکل : متاسفانه بین ۱۰ تا ۲۰ درصد بچه ها بد خوابند و تقریبا همه کوششهای ما بی نتیجه است و در این زمان برخی پزشکان توصیه برخی آرام بخشها رو میکنند تا کودک به نوعی این دوران بحرانی رو پشت سر بگذاره و به آرامشی برسه و متاسفانه این بچه ها در نوجوانی و جوانی هم میتوانند در این زمینه مسائل و مشکلاتی پیدا کنند.
افزودن دیدگاه جدید