روانشناسی کودک لجباز یکی از حیطه های چالشی و پرکار حوزه کودک است.
به همین دلیل مطالب روی وب سایت رادیوکودک توسط کارشناسان معتبر و با سابقه این حوزه تهیه و تولید شده اند.
لجبازی کودکان به شکل ها و دلایل مختلف بروز می کند، معمولا این واژه را درباره کودکان زیر ۳ سال با احتیاط به کار می برند چون مثلا لجبازی کودک دو ساله، یک نوع واکنش رفتاری و هدف دار نیست.
این کودکان به علت مشکلات جسمی و یا تعارضات درونی، مشکلات خود را به صورت گریه ، نق زدن، پرخاشگری، بی خوابی، امتناع از خوردن غذا و بی اختیاری ادرار و مدفوع نشان می دهد اما لجبازی در کودکان ۷ ساله باید جدی گرفته شود و چون کاملا متفاوت است و روش های برخورد متفاوت تری با کودک دو ساله دارد.
مشکل اصلی لجبازی فرزند خود را بیابید
در این گونه موارد باید به دنبال پی بردن به علت مشکل و رفع آن بود. واکنش هایی نظیر تنبیه کودک و یا بی توجهی به او می تواند زمینه ساز ایجاد تصویری نامطلوب از والدین در ناخودآگاه کودک باشد که بعدها به شکل خشم هدف دار خود را نشان می دهد. در برابر لجبازی کودکان خود به هیچ عنوان واکنشی نباشیم و حتما عملگرا رفتار کنیم.
رفتار ما بصورت اگر و آنگاه در کودک بروز می کند، اگر لجبازی او در درجات پائین با تکنیک های بیان شده حل شوند، با دامن زدن والدین به لجبازی کودک شدت لجبازی او افزایش یافته و روش حل آن پیچیده تر می شود.
با کودک لجباز مدارا کنید
با اینگونه کودکان باید مدارا کرد و ابتدا زمینه های بروز لجبازی را شناسایی کرد، سپس کودک را از آن دور کرد ، به عنوان مثال کودکی را که در بازار از والدین می خواهد هرچیزی را برایش بخرند، نباید به بازار بُرد و همیشه درباره برآوردن خواسته هایش یک چیز دیگر را باید جایگزین کرد مثل ابزار پلاستیکی به جای واقعی و دور نگاه داشتن وسایل خطرناک از دسترس کودک .
اما کودکان پس از پایان سه سالگی و آغاز چهار سالگی وارد حیطه اجتماعی می شوند و رفتارهای مختلف را از یکدیگر می آموزند و با الگوبرداری منفی سعی می کنند در رابطه با والدین خود آن را اجرا کنند و این امر تا حدود زیادی آگاهانه و هدفمند است و کودک با آزمون و خطاهایی که می کند سعی در به زانو درآوردن والدین و تسلیم آن ها در برابر خواسته هایش دارد.
با این کار به سیطره قدرت خود و خود محوری اش ادامه می دهد و برای این کار ، بهانه هایی نیز برای خود دارد مانند وجود رقیبی به عنوان برادر و یا خواهر کوچک تر و یا به علت رفتن به مهد کودک و یا مواردی از این قبیل ، این گروه از کودکان ، اعتماد به نفس پایینی دارند و نسبت به دیگر کودکان تعارضات درونی بیشتری دارند و سطوح ترس و اضطرابشان بالاتر از همسالانشان است.
به لجبازی کودک میدان دهید!
برای درمان لجبازی کودکان در ابتدا باید روی استقلال کودکان به شکل عملی و فکری کار شود، استقلال وعزت نفس ارتباطی عمیق با یکدیگر دارند. ما خود را با وظایفی که در اختیارمان قرار می دهند خود را ارزیابی می کنیم، مهارت های بیشتری می یابیم و اعتماد بیشتری پیدا می کنیم.
مسئولیت بیشتر، چالش بیشتر، مهارت های بیشتر، روش حل مسئله بهتر، اعتماد به نفس بیشتر، عزت نفس بیشتر
والدین باید به کودک میدان دهند تا خودش کارهای شخصی اش را انجام دهد و در برخی زمینه ها نظر او را جویا شوند ، فعالیت هایی از این قبیل با عث خودباوری بیشتر کودک و جلب توجه به صورت مثبت می شود و انرژی بالقوه کودک را به سمت مثبت هدایت می کند.
کودک مالک بدن و زندگی خود است
مادر ها و پدرها بایستی در نظر داشته باشند که کودک مالک بدن و دارایی خود است، این تصور که او کودک من است پس من باید درباره تمام جزئیات زندگی او تصمیم بگیرم کاری خطا و اشتباه است.
کودک از طریق مادر و پدر خود پا بدین دنیا می گذارد اما بدین صورت تصور نشود که مالکیت بدن و روان کودکان خود هستند.
برای مثال از کنار زدن موهای کودک خود، پاک کردن لکه ها یا تکاندن لباس رو، مرتب کردن لباس و یقه لباس کودک و ... می تواند استقلال پوشش را از کودک شما بگیرد.
دخالت مستقیم در جزئیات زندگی کودتان را کم کنید و اجازه دهید او درباره کارهایش تصمیم گیری کند. برای مثال آیا تکالیف مدرسه ات را نوشته ای، چرا صاف نمی شینی، چرا اینجوری غذا می خوری و ...
برای مطالعه بیشتر مطلب استقلال در کودکان را مطالعه کنید. مدت زمان میانگین مطالعه این مطلب ۸ دقیقه است.
اعمال روش خاموشی در برابر شدت لجبازی
از طرف دیگر باید روش «خاموشی» را اعمال کرد، به این مفهوم که والدین در مقابل رفتارهای منفی کودک هیچ واکنش کلامی، دیداری و شنیداری انجام نمی دهند و گویی چیزی را ندیده اند، کودک پس از چند بار تکرار رفتار منفی، به علت دریافت نکردن پاسخ، پی می برد که کارش بیهوده است.
روش تقویت رفتار ناهمساز
وقتی شدت رفتارهای کودک نسبت به قبل کاهش یافت والدین باید روش «تقویت رفتار نا همساز» را اجرا کنند، یعنی رفتار مقابل رفتار منفی کودک را به محض سر زدن از کودک ، تقویت کنند ، مثلا کودکی که گریه می کند به محض آن که ساکت شد ، توسط والدین مورد توجه و تشویق قرار گیرد.
رژیم غذایی مناسب
شاخص های دیگری که باید در نظر داشت ، استفاده از رژیم غذایی صحیح است، مصرف بیش از اندازه سردی ها ، تنقلات، کاکائو، نمک و سرکه باعث تحریکات عصبی کودک و تماشای تلویزیون و بازی های رایانه ای بیش از یک ساعت در روز باعث تشکیل امواج مخرب در مغز کودک و عصبانیت او می شود ، کم خوابیدن کودک نیز باعث افزایش لجبازی می شود ، خواب شب مهم تر از خواب روز است چون در خواب روزانه عواملی نظیر نور و صدا باعث بر هم خوردن ریتم خواب می شود و کودک با وجود خواب زیاد ، پس از بیداری آرامش ندارد.
مراجعه به مشاور
درباره لجبازی های شدید کودکان که گاه به صورت گریه های طولانی و کبودی لب ها و واکنش های غیر عادی خود را نشان می دهد ، بررسی امواج مغز کودک و مراجعه به روان پزشک و روان شناس کودک ضرورت دارد.
تنبیه بدنی و تربیت غلط کودکان لجباز
«تنبیه بدنی چیزهای اشتباهی را به کودکان می آموزد.» با استفاده از نکات زیر می توانید بهترین نوع برخورد را آموزش ببینید.
در این قسمت به تنبیه بدنی و تاثیر بد آن بر شخصیت عزت نفس کودک به ترتیب آورده شده است:
- زمانی که یک فرد بزرگسال، کودکی را کتک می زند، بچه احساس عجز و نا امیدی می کند. این احساسات باعث می شود که کودک افسرده و پرخاشگر شود. به کودکان خود آموزش دهید که شما می خواهید که آنها چگونه عمل کنند. چون کودکان اغلب نمی دانند چه?کاری درست و چه کاری نادرست است. برای آموزش دادن به آنها صبور باشید.
- زدن یک کودک حل مشکل را به او نمی آموزد. فقط به او می آموزد که احساس بدی نسبت به خود داشته باشد و عزت نفس او پایین بیاید. عزت نفس پایین می تواند تا آخر عمر همراه کودک باشد. مراقب آنچه که می گویید باشید. معنی کلمات می تواند به اندازه کتک زدن، به آنها آسیب برساند. بنابر این خونسرد باشید.
- تنبیه بدنی باعث می شود که بچه ها عصبانی و رنجیده خاطر شوند و احساس دشمنی کنند و بخواهند انتقام بگیرند. پس با گفتگو به بچه هایتان بیاموزید که آنها اشتباه کرده اند. تا زمانی که آنها کوچک هستند، اطمینان حاصل کنید که آنها قوانین خانواده را می فهمند. این قوانین ایمنی، وقت خواب، وقت غذا خوردن و... است.
- تنبیه بدنی می تواند کودکان را درباره شناخت درست و غلط به اشتباه بیندازد. به کودکان خود یاد بدهید که روش های غیر مضر برای بیان احساسات خود به کار گیرند. سپس احساسات آنها را بپذیرید و به آنها نشان دهید که می فهمید و مراقب هستید.
- وقتی شما کودک را تنبیه می کنید، به این معنا است که کار شما درست است و حق با شما است. این رفتار سبب می شود که کودک از بزرگسالش تقلید کند و در آینده هم به دیگران صدمه بزند.
- تنبیه بدنی به احساسات بچه ها آسیب می رساند، نمرات آنها در مدرسه افت پیدا می کند. همچنین یافتن دوستان در مدرسه برای آنها کار دشواری می شود. به آنها توجه کنید، از کارهای خوب او ستایش کنید و اجازه بدهید کودک بداند که شما او را به خاطر وجودش دوست دارید.
- تنبیه و بدرفتاری فیزیکی با کودک به آنان آموزش می دهد که من بد هستم و باید حرکات بدم را تا جایی که می توانم ادامه دهم. هنگامی که کودکتان بی ادبی می کند، زود عکس العمل نشان ندهید. به او مهلت دهید. این مسئله کودکتان را مدت کوتاهی از شما جدا می کند. او را روی صندلی، پله یا در اتاقش قرار دهید. سپس به او اجازه دهید هنگامی که توانست خود را کنترل کند، به شما بپیوندد. این به او آموزش می دهد که شما به خاطر رفتار خوب برنده شده اید.
- تنبیه بدنی، هرگز رفتار درست را به کودک آموزش نخواهد داد. او را نزنید. بچه ای که زیاد کتک می خورد، کنترل درونیش توسعه پیدا نمی کند. او به افراد دیگر نگاه می کند تا به او بگویند که راست و غلط چیست. همچنین آنها فکر خواهند کرد که من نباید خودسری کنم چون تنبیه خواهم شد. به جای این که بگوید من نباید بی ادبی کنم چون بی ادبی بد است.
- صدمه زدن فیزیکی در هر صورت باعث ترسیدن کودکان می شود. خود را کنترل کنید. هیچ چیز بهتر از این نیست که والدین در مقابل بچه ای که خارج از کنترل است، آرام باشند. به کودکتان آموزش دهید که عصبانیت خود را کنترل کند و به خود اجازه ندهید که به او توهین کنید. چون با این کار، عصبانیت او را دوباره زنده می کنید. به خاطر داشته باشید شما بزرگسالید.
- بعضی اوقات والدینی که خیلی خسته یا آشفته هستند، همزمان باگریه بچه شان او را بالا و پایین می اندازند. کوری، صدمات مغزی یا حتی مرگ بچه، می تواند نتایج چنین عملی باشد. در تربیت فرزندان تان، از دوستان یا مشاوران خوب کمک بخواهید. پیوستن به گروه های والدین و صحبت کردن با پدر و مادرهای با تجربه را مورد توجه قرار دهید. در مورد بچه ها و چگونگی تربیت یافتن آنها به طرق مختلف آموزش ببینید.
افزودن دیدگاه جدید