آشنا کردن کودکان با متل های قدیمی ایرانی میتواند برای کودکان بسیار جذاب باشد و در شکل گیری هویت تاریخی و اجتماعی کودکان تاثیرگذار باشد. ترانه-متل‌های ایرانی به سبب آهنگ و ریتم زیبا اگر به درستی بازآفرینی شوند، می‌توانند هم بهترین زبان آموزها برای کودکان باشند و هم زیبایی‌های زندگی را به آنها یادآور شوند. بعضا گردآوری و پیدا کردن متل های قدیمی که به درد کودکان بخورد میتواند سخت باشد اما ما در این مطلب میخواهیم سه کتاب به شما معرفی کنیم که در آنها سه متل قدیمی ایرانی که برای کودکان بازنویسی شده اند آورده شده است.
کتاب کودک: جم جمک برگ خزون
جم جمک برگ خزون ، بازآفرینی تازه‌ای از ترانه-متلی به همین نام است. ترانه-متل‌های ایرانی برای کودکان یا ساختاری شکسته دارند، یا محتوای آنها آکنده از خشونت است و دیگر مناسب کودک خردسال نیست. محمدهادی محمدی با بازآفرینی این ترانه-متل، با حفظ ریتم و آهنگ، محتوای آن را برای کودکان مناسب‌سازی کرده است.
جمک جمک برگ خزون ، دخترم غوره خاتون روایتی در چند چرخه است که مادر، دختر کوچک خود را نوازش می‌کند و دخترک نیز در میان باغ و گل و فضای خانه‌های سنتی ایرانی با گنجکشی که کنار اوست دوستی می‌کند.
جم جمک برگ خزون
دخترم غوره خاتون
کاش غوره‌ها انگور بشه
چشم‌های او پرنور بشه
جم جمک برگ خزون
دخترم غوره خاتون
ابروهاش شکل کمون
گیسوش پروانه داره
زیر لب‌اش چانه داره
نویسنده: محمدهادی محمدی
انتشارات: موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان
تصویرگر: پرستو حقی
گروه سنی: کتاب‌های ۳ – ۶ سال, کتاب‌های ۷ – ۹ سال
کتاب کودک: دویدم و دویدم
یکی از کهن‌ترین ترانه – متل‌های ایرانی است که پیشینه‌ای بلند در تاریخِ فرهنگ این سرزمین دارد. این ترانه – متل روایت داد و دهش است، از یک دست بگیر و از دست دیگر ببخش.
در این داد و دهش چهره های گوناگون کار و زندگی به کودکان خردسال شناسانده می‌شود. اکنون برخی پاره‌های این ترانه – متل دیگر چندان با ویژگی‌های زندگی امروز سازگار نیست. در بازآفرینی این ترانه – متل گاهی زبان و کارها همساز با زندگی امروزی شده است. تصویر های زیبای تصویرگر، حال و هوای مردم را در گذشته ای دور باز سازی می کند.
دویدم و دویدم
چه دیدم و ندیدم
سر کوهی رسیدم
خورشید صبح را دیدم
خورشید بود و دو خاتون
خاتون های مهربون
به من دادن آب و نون
دویدم و دویدم
چه دیدم و ندیدم
تا به زمین رسیدم
بزی سر زمین بود
گرگه هم در کمین بود
نون رو خودم خوردم
آب رو دادم به زمین
…
نویسنده: محمدهادی محمدی
انتشارات: موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان
تصویرگر: حسن عامه کن
گروه سنی: کتاب‌های ۳ – ۶ سال, کتاب‌های ۷ – ۹ سال
کتاب کودک: رفتم به باغی
این کتاب، بازآفرینی یک متل قدیمی است که برای کودکان امروز مناسب‌سازی شده است. برخی از بهترین متل‌های ایرانی با همه‌ی زیبایی‌ها در وزن و آهنگ، اندرونه‌ی آن دیگر مناسب کودکان ما نیست. در بسیاری از متل‌های زیبای ایرانی رنگی از خشونت هست. مانند نسخه‌ی شفاهی همین روایت: رفتم به باغی ، دیدم کلاغی، سرش بریده…/ که بسیار خشن و دردناک است. برای زنده نگه داشتن آهنگ این متل‌ها باید نوآوری می‌شد که به سهم خود چنین کردیم. آن آهنگ زیبا و ریتم زیبا را به اندرونه‌ای نو درآوردیم و برآیند آن همین متل شد که برای کودکان خردسال شما است.
رفتم به باغی
دیدم کلاغی
پراش سیاه بود
چشماش چه ماه بود
…
نویسنده: محمدهادی محمدی
انتشارات: موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان
تصویرگر: پرستو حقی
گروه سنی: کتاب‌های ۳ – ۶ سال, کتاب‌های ۷ – ۹ سال
افزودن دیدگاه جدید