اسباب بازی برای کودکان اوتیسمی از آن جهت اهمیت دارد که میتواند، شدائد و سختی های مسیر دستیابی به مراودات اجتماعی را ممکن کند به طوریکه ارتباطات موثری را تجربه نمایند. خانواده معمولاً محدودیت‌های جدی برای انتخاب اسباب‌بازی دارند، مطمئنا صحبت کردن با درمانگر مفید است باتوجه به اینکه اسباب بازی می تواند ابزاری برای آموزش این کودکان نیز تلقی شود تا مهارت های هدفمند را بیاموزند. این نوشتار نکاتی را برای انتخاب اسباب بازی کودکان درگیر اوتیسم به اشتراک گذاشته است.
مروری بر اختلال اوتیسم
اختلال اوتیسم، مشکلاتی بغرنج در تعاملات اجتماعی و ارتباطات به وجود می آورد به طوری که به نظر می رسد این گروه از افراد، تمایل به درون گرایی دارند حتی مکالمه اثربخشی با نزدیکان نیز صورت نمی‌دهند و تمایل جدی به انجام حرکات تکراری دارند.
روال تکراری و واضحی در امور روزمره آنها دیده شود که در صورت مزاحمت هایی از جمله سروصدا یا نور شدید منجر به واکنش شدید احساسی همچون ترس، عصبانیت و استرس نیز میشود.
اگرچه رفتار کودکان درگیر اوتیسم متفاوت با سایرین است اما علاقه به اسباب بازی های خاص دارند و می بایست سلیقه متفاوت آنها را پذیرفت.
خانواده ها برای انتخاب بهترین اسباب بازی معمولاً چالش جدی دارند بنابراین نیاز است آگاهی خویش را در این زمینه افزایش دهند تا از هدررفت هزینه و وقت پیشگیری شود. علاوه بر آنکه میتواند خطراتی جان کودک را تهدید کند.
رفتارهای خاص کودکان درگیر اوتیسم
رفتارهای خاص کودکان درگیر اوتیسم معمولاً متمرکز بر ارتباطات و تعاملات اجتماعی است که در ادامه به چند مورد اشاره کرده‌ایم تا برای مراقبت، این نکات را مد نظر قرار داد.
- این گروه از کودکان علاقه‌ای به برقراری تماس چشمی ندارند و معمولاً تماس چشمی کمی دیده میشود.
- نباید انتظار پاسخ به لبخندها و حالت چهره والدین را نیز از این گروه کودکان داشت.
- معمولاً تمایلی به پیگیری اشیایی که والدین در حال مشاهده یا اشاره هستند، ندارند.
- برای تفهیم منظور و اشتراک افکار و ایده ها، مانند دیگر کودکان از اشارات بدنی استفاده نمی کنند و حالت چهره خنثی دارند که تفهیم منظور را با چالش مواجه می کند.
- نباید انتظار همدلی در زمان‌های خاص را از این گروه کودکان داشت. معمولا نحوه بازی به گونه ای خاص است به طوری که با دیگر همسالان مراوده نزدیک برقرار نمی کنند.
تفاوت های ارتباطی در کودکان اوتیسم چگونه است؟
اوتیسم از جمله اختلالات رشدی عصبی دسته بندی می شود که نحوه ارتباط برقرار کردن با دیگر کودکان متفاوت است به طوری که مراودات کلامی نیز مطابق با الگوی رشد پیش نمی‌رود.
حتی در ۱۶ ماهگی قادر نیستند تک کلمه‌ای را بیان کنند. تکرار اصوات و کلمات نیز بدون درک معنی با افزایش سن مشاهده می شود. حتی برای اشتراک افکار و نیازهای خود از اشاره استفاده نمی کنند.
افسانه های غلط درباره کودکان اوتیسمی
اوتیسم از اختلالاتی است که ممکن است با مشکلاتی مانند کند ذهنی اشتباه شود از دیگر نگرش های نادرست میتوان موارد زیر را نام برد:
کودکان درگیر اوتیسم قادر نیستند، احساسات خود را بیان کنند.
اگرچه ضعف در برقراری ارتباط یک مشکل اساسی برای کودکان درگیر اوتیسم است اما تمایل درونی به رابطه دارند، محدودیت های ناشی از این اختلال، ضعف در توانمندی را به وجود می‌آورد اما بهتر است، خانواده‌ها اطلاعات خود را درباره این اختلال گسترش دهند تا با آگاهی مسیر مراودات اجتماعی را تسهیل کنند، مطمئناً می توانند کیفیت زندگی روزمره را نیز دوچندان کنند.
اوتیسم به دلیل تربیت غلط والدین است.
نمی‌توان سبک تربیتی خانواده ها را عامل اوتیسم دانست. این اختلال رشدی معمولاً در اثر عواملی پدید آمده است که اغلب اکتسابی نیستند و حتی قبل از تولد وجود داشتند.
اوتیسم با افزایش سن از بین میرود.
نگرشی که با افزایش سن میتوان شواهد اوتیسم را به صورت خود به خودی درمان کرد نه تنها نادرست است بلکه میتواند خطرناک نیز باشد. افراد درگیر اوتیسم چالش‌های بسیاری را تجربه میکنند که نیاز به مراقبت و حمایت دارند تا برای سازگاری با زندگی اجتماعی آماده شوند، بنابراین نیاز است پس از تشخیص برای استفاده از خدمات درمانی تعلل نداشت.
اوتیسم کاملا درمان میشود.
در حال حاضر شیوه‌های خاص درمانی که بتوانند تمامی شواهد اختلال اوتیسم را از بین ببرد، کشف نشده است اما در صورت مراجعه زودهنگام به متخصصان درمانگر، می توان انتظار بهبود کیفیت زندگی را داشت به طوری که پیشرفت چشمگیری نیز میسر شود.
اوتیسم دنیای خاص برای قربانیان
کودکان و بزرگسالان اوتیسم با قوانین خاصی در دنیای خویش به سر می‌برند و تعاملات خاصی دارند که برای سایرین غیر قابل درک است. برای واکاوی از تعاملات رفتاری نیاز است آگاهی خویش را افزایش داد و دانست اوتیسم به عنوان یک اختلال رشد و نمو فراگیر در مغز محدودیت‌هایی را برای افراد درگیر به وجود می آورد که بسته به شدت اختلال، متفاوت هستند.
گروهی از قربانیان علائم و شواهد کمرنگی را نشان میدهند اما تعدادی نیز قادر نیستند رفتاری عادی داشته باشند.
منظور از اختلال طیف اوتیسم چیست؟
وقتی صحبت از اختلال طیف اوتیسم میشود، محدودیت های جدی در مراودات اجتماعی به ذهن خطور می کند، اما فارغ از شواهد ملموس باید دانست، برخی از افراد مبتلا به این اختلال تنها محدودیت‌های ضعیفی دارند اما گروهی از معلولیت شدید یا چندگانه رنج می‌برند.
جالب آنکه باید پذیرفت که تمامی قربانیان بزرگسال نیازمند به خدمات حمایتی هستند اما تشخیص زودهنگام می تواند بازدهی خدمات درمانی را چندین برابر افزایش دهد، به طوری که فرد حتی زندگی مستقلی را نیز اداره کند و در جامعه جهت پیگیری امور روزمره خویش مشغول شود.
هر فرد درگیر اوتیسم، متفاوت با دیگری است.
متخصصان بیان می کنند اگرچه شواهد خاصی در قربانیان طیف اوتیسم، ملموس است اما هیچ فرد اوتیستیک مانند دیگری نیست.
اگرچه اغلب موانعی در مراودات کلامی و پاسخ به مراودات اجتماعی احساس می کنند، این گروه قادر به درک وقایع پیرامون نیستند و از وضعیت روشهای غیر معمول تفکری و استراتژی های حل مسئله بهره می گیرند. انجام حرکات تکراری را نباید از یاد برد. نحوه پیگیری درخواست که در کسب منافع شخصی دارند را می بایست اشاره کرد.
شیوع اختلال طیف اوتیسم چگونه است؟
شیوع اختلال طیف اوتیسم به صورت دقیق ممکن نیست، با توجه به آن که بسیاری از خانواده ها در تشخیص اختلال فرزندشان موفق نیستند اما اگر آمار تمامی قربانیان ثبت شده اختلالات طیف اوتیسم را در نظر بگیرید از هر هزار نفر شش یا هفت نفر درگیر این اختلال هستند که فاکتور جنسیت نیز بر این آمار تاثیرگذار است به طوری که پسران و مردان بیشتر از دختران و زنان شواهد اوتیسم را نشان میدهند.
باید در نظر گرفت که سبک تربیتی، قومیت و طبقه اجتماعی تاثیر چندانی در درگیری کودکان ندارد.
علائم اولیه اوتیسم در کودکان چگونه است؟
اختلال اوتیسم شاید در نگاه بسیاری از خانواده ها یک مشکل دردناک و بزرگ تلقی شود اما باید دانست که در صورت تشخیص زودهنگام، می توان شاهد برگشت مسیر سلامتی تا حدودی بود که معمولاً نخستین رفتارهای هشدار دهنده این اختلالات قبل از ۳ سالگی بروز می کنند، بنابراین نیاز است رفتار کودک با دیگران و تکرار مداوم حرکات خاص را مدنظر قرار داد تا عملکرد موفقیت‌آمیزی مشاهده کرد. در ادامه به چند مورد گریزی زده شده است:
- این کودکان توجه چندانی به اطراف ندارند و نباید انتظار واکنش خاصی را داشت، اغلب دچار تاخیر کلامی و نقص در استفاده از از مراودات گفتاری هستند.
- علاقه مند به استفاده از کلمات خاص بوده و چندان برای برقراری تماس چشمی، اشتیاق ندارند، مراوده با همسن و سالان به سختی ممکن می شود و نباید انتظار اشتراک اسباب‌بازی‌ها را داشت.
- واکنش شدید احساسی نسبت به لمس و یا رفتار غیر قابل پیش‌بینی اطرافیان، نشان می دهند.
چرا می بایست تشخیص به موقع اختلال طیف اوتیسم را مهم تلقی کرد؟
والدین نخستین افرادی هستند که می توانند نشانه های اختلال طیف اوتیسم فرزندشان را تشخیص دهند اما موانعی همچون ناآگاهی و یا ترس از قضاوت، مانع عملکرد درست میشود به طوری که برخی از خانواده‌ها رفتارهای خاص ناشی از این اختلال را مرتبط با خجالت و ضعف در کسب مهارتهای فردی مرتبط می‌دانند.
اگر والدین و سرپرستان تشخیص در زمان طلایی را به تعویق بیاندازند، مطمئنا نه تنها باید شاهد پیشرفت رفتارهای خاص بود بلکه عارضه پایدار خواهد ماند که میتواند هزینه چندین برابری درمان را نیز انتظار داشت.
برای تشخیص اختلالات طیف اوتیسم می‌بایست به چه متخصصی مراجعه کرد؟
پزشک متخصص اطفال، می تواند شواهد مشکوک اختلال طیف اوتیسم را بررسی کرده و در صورت لزوم کودک را به یک روانشناس نیز ارجاع دهد.
مشاوره با چنین درمانگرانی می تواند اطمینان خاطری باشد بنابراین نباید والدین به بهانه‌های واهی چنین کوتاهی برای فرزند خود رقم زنند.
علت بروز اوتیسم چیست؟
علت بروز اوتیسم سوال بسیاری از خانواده‌ها است که همواره با این جمله خود را آزار میدهند که چرا فرزند من می‌بایست درگیر چنین مشکلی پیچیده‌ای شود.
علیرغم پیشرفت شایان علم و تکنولوژی و انجام تحقیقات علمی متاسفانه راهکار درمانی صددرصدی برای این اختلال یافت نشده است، حتی برای جمع‌بندی علت دقیق نیز ابهاماتی وجود دارد.
اما باید خانواده‌ها این نوع نگرش را کنار بگذارند که تربیت نادرست منجر به درگیری اوتیسم کودکان میشود. برخی در گذشته بر این باور بودند که رفتارهای بی مهر و عاطفه می تواند کودکان را به سمت اوتیسم سوق دهد اما حال این تفکر منسوخ شده است.
چگونه میتوان به کودک درگیر اوتیسم کمک کرد؟
اوتیسم یک اختلال پیچیده رشد است که محدودیت‌های جدی برای کودک و دیگر اعضای خانواده رقم می‌زند به طوری که والدین، خواهر و برادرها و دیگر مراقبان نیز چالش اساسی دارند اما می توان با آگاهی، مسیر تسهیل و اصلاح را به درستی پیش برد تا شدائد و سختی ها کمرنگ شود.
مطمئناً صبوری و شکیبایی می تواند کمک کند، حمایت بهتری از کودکان درگیر صورت گیرد. متخصصان توصیه میکنند خانواده های درگیر اوتیسم با یکدیگر جلساتی داشته باشند تا پس از تبادل ایده، انگیزه‌ای برای مبارزه قدرتمند به وجود آید.
لزوم بازی با کودکان درگیر اوتیسم
محدودیت‌های ناشی از اوتیسم به شدت پر رنگ هستند، داشتن برنامه منظم برای بازی روزمره کمک می‌کند تا روند رشد به درستی پیش رود. بهتر است، یک مکان ثابت در نظر گرفته شود تا با اسباب‌بازی‌های ایمن اوقات مفرحی را سپری کنند.
نحوه علاقه کودکان اوتیسمی به انجام بازی چگونه است؟
اسباب بازیهای خاصی برای کودکان اوتیسمی، مناسب است اما باید دانست که گروه درگیر این اختلال مانند سایرین با انجام بازی سرگرم شده و اوقات مفرحی را سپری میکنند. در واقع متخصصان بر این باورند که بازی کردن یک قسمت اساسی از رشد محسوب می شود و از طریق این فرصت می آموزند، حرکات مختلف را انجام داده و به شناخت جزئیاتی همچون صدا و رنگ نیز برسند که کمک می کند اکتشاف محیط پیرامون ممکن شود.
متخصصان به خانواده ها توصیه می کنند در انتخاب اسباب‌بازی دقت نظر داشته باشند تا مورد علاقه کودک بوده و بتواند نظرش را جلب کند، در غیر این صورت نمی‌توان انتظار نتایج کارآمد برای تحریک رشد را داشت. باید این واقعیت را پذیرفت کودکان درگیر اوتیسم از نظر مراودات ارتباطی چندین پله عقب تر از سایرین هستند و بازی کردن فرصتی بهینه برای پوشش چنین ضعف هایی است.
شرایط لازم برای انتخاب اسباب بازی مناسب کودکان اوتیسمی
در انتخاب اسباب بازی برای کودکان درگیر می بایست الزاماتی را در نظر گرفت، با توجه به آنکه این گروه از افراد علاقه ای به مراوده های اجتماعی دارند اما ضعف های ناشی از این اختلال، محدودیت‌هایی را به وجود آورده است، بنابراین بازی فرصتی منحصر به فرد است تا مهارت های حرکتی را بیاموزند و به اکتشاف ترجیحات و علایق خویش نیز مشغول شوند
مطمئناً خانواده ها پس از مدتی می‌آموزند که کدام اسباب بازی ها مورد علاقه فرزندشان است تا شاهد ناامیدی در روند کسب مهارت های اجتماعی نیز نباشند.
به نظر برسد، پازل یکی از بازی های جذاب و مهیجی است که از سوی اغلب کودکان درگیر اوتیسم با استقبال زیادی مواجه می شود و علیرغم چالش برانگیز بودن این بازی، ساعت ها سرگرم می شوند.
همچنین شناخت رنگ ها، اشکال و نحوه اتصال بندی ممکن میشود، علاوه بر آن که میتوان شاهد تقویت مراحل مهارت های حرکتی بود.
خانواده ها می بایست برای حمایت از فرزندشان که مشغول بازی با قطعات پازل است، میتوانند قطعات را کنار بگذارند و در صورت ایده‌آل نبودن تصویر، کمک به تنظیم مجدد نمایند. همچنین کیفیت قطعات پازل باید مطلوب باشد تا سلامت جسمی نیز تهدید نشود.
موارد مهم در زمان بازی کودکان درگیر اوتیسم
بازی کردن کودکان اوتیسمی مزایا بیشماری دارد اما باید نکاتی را مد نظر قرار داد مانند:
امنیت فضا بازی
کودکان درگیر اوتیسم زمان زیادی را مشغول بازی هستند، بدون آنکه احساس خستگی کنند بنابراین امنیت فضای بازی بسیار حائز اهمیت است تا در یک چارچوب مشخص سرگرم شوند. اگر کودک علاقه مند به انجام بازی در فضای آزاد است، می بایست نرده های محافظ وجود داشته باشند. همچنین بهتر است فرش یا پتوی به عنوان زیرانداز انتخاب شود تا آسیب جسمی کاهش یابد، همچنین بهتر است وسایل خطرناک در اطراف کودک وجود نداشته باشند.
اطمینان از کیفیت اسباب بازی
کیفیت اسباب بازی باید در حد استاندارد باشد تا ریسک آسیب سلامت کودک کاهش یابد. برخی از کودکان درگیر اوتیسم ممکن است تمامی اسباب بازی ها را در دهان خود بگذارند و یا به دلیل فشار مداوم آنها را بشکنند، بنابراین استحکام و کیفیت می‌بایست در حد مطلوب باشد، با توجه به آنکه این گروه تمایل به بازی طولانی مدت دارند. تصمیم منطقی‌تر برای کاهش هزینه ها و عوارض احتمالی، خرید اسباب بازی های مقاوم و با کیفیت است.
انتخاب بازی هایی با محتوای مناسب
در انتخاب اسباب بازی می بایست ارزش محتوایی را نیز در نظر گرفت تا کودک از طریق این وسایل بتواند به شناخت بهتری از جهان پیرامون دست یابد به طور مثال وسایل نقاشی میتوانند مورد استقبال این گروه از کودکان قرار گیرند.
انتخاب اسباب بازی متناسب با سن
متاسفانه برخی از والدین این نکته را در نظر نمی گیرند که بهترین اسباب بازی برای رده‌های سنی یکی نیست و می بایست این فاکتور اساسی را در نظر گرفت، کودکان درگیر اوتیسم نیز روند رو به رشدی متمایزی دارند و ممکن است ترجیحات و علایق آنها تغییر کند. حتی برای انتخاب اسباب بازی می توان از خود کودک کمک گرفت تا شاهد سرگرمی مفرح و تاثیرگذار بود.
ایده آل ترین اسباب بازیها برای کودکان اوتیسمی با توجه به سن
اگر چه میتوان اسباب‌بازی‌های خاصی را برای تمامی کودکان اوتیسم بیان کرد اما می بایست فاکتور سن را نیز در نظر گرفت که در ادامه یک تقسیم بندی کلی برای تفهیم این نکته صورت گرفته است که مطالعه آن خالی از لطف نیست:
از ۱ تا ۳ سالگی
بهترین هدایا برای کودکان ۱تا۳ ساله که درگیر اوتیسم هستند، وسایلی بوده که دارای نور و موسیقی هستند. همچنین بلوک های چوبی یا پلاستیکی و وسایلی که بتوان فشار داد را متخصصین توصیه میکنند.
از ۳ تا ۶ سالگی
ایده آل ترین اسباب بازی ها برای گروه سنی ۳ تا ۶ ساله اوتیسم را میتوان دوچرخه، غلتک، سه چرخه، حباب‌ساز، اتومبیل های اسباب بازی، خانه های عروسکی و اسباب بازی هایی که از آب استفاده می کنند را می توان اشاره کرد.
از سنین ۷ تا ۱۲ سالگی
در این سن کودکان درگیر اوتیسم از ماشین های کنترل از راه دور، بادبادک ها، دوچرخه، عروسک هایی با لباس آراسته، رباتها و داستان‌های مصور لذت بسیاری می برند.
باید این نکته را در نظر گرفت که کودکان مبتلا به اوتیسم فارغ است از سن، علاقه مند به بازی هایی هستند که حرکات تکراری داشته باشد.
همچنین معماها و پازل ها را نیز استقبال بسیاری می کنند. به طور کلی فعالیت های فردی را متمایل هستند که می تواند ساعتها بدون خستگی آنها را سرگرم کند اما متاسفانه برخی از خانواده ها نسبت به نیاز و درخواست فرزندشان آگاهی ندارند و وسایل خاصی را خریداری میکنند که نه تنها کمکی به رشد شناختی کودک نمی کند بلکه استقبال چندانی صورت نمی گیرد.
نکاتی درباره بازی کودکان اوتیسمی
کودکان درگیر اوتیسم مانند سایر کودکان نیاز دارند، بازی کنند و سرگرم شوند و اوقات مفرحی را سپری کنند. علاوه بر آنکه رشد آنها میسر شود، مطمئنا چنین فرصتی سبب می شود فعالیت های مورد علاقه صورت گیرند و شناخت دنیای اطراف نیز ممکن شود.
متخصصان به خانواده‌ها توصیه میکنند، اسباب‌بازی‌هایی را خریداری کنند که منجر به تحریک حواس و تقویت مهارتهای حرکتی میشود، همچنین ساختاری پیچیده نداشته باشد با توجه به اینکه کودکان درگیر چندان حوصله و صبر بالایی ندارند و ممکن است عدم درک بازی های ساده که به راحتی باز و بسته می شوند نیز گزینه های جالبی باشد.
بازی های پیشنهادی برای کودکان درگیر اوتیسم
برای شناخت اسباب بازی هایی که میتوانند برای کودکان اوتیسمی لذت بخش باشد، در ادامه چند مورد اشاره شده است:
گلوله های احساسات
کودکان درگیر اوتیسم میتوانند با توپ‌های مختلف که چندین رنگ دارند و بیانگر احساسات مختلف هستند مشغول شوند، معمولاً این مجموعه ۶ تایی منجر به تحریک رشد مهارتهای حرکتی و هماهنگی نیز می شود علاوه بر آن که زمینه‌ساز آشنایی با عبارت مختلف احساسی هست بنابراین خانواده‌ها میتوانند از طریق این مجموعه روند تصمیمات احساسی را ممکن کنند.
غذاهای قابل برش
از اسباب بازی های جذاب و مهیجی که میتواند مهارتهای حرکتی کودکان درگیر اوتیسم را ارتقا بخشد، میتوان به وسایلی اشاره کرد که شامل قطعات شبیه سازی غذا و تخته برش و چاقوهایی ایمن برای برش زدن هستند.
برش نمادین غذا می تواند تحریک هماهنگی و تخیل را ممکن می کند علاوه بر آنکه مهارتهای ارتباطی و زبانی را گسترش دهد.
اسباب بازی برای تعادل نیمکره های مغز
مجموعه‌ای از توپ ها می تواند منجر به تعادل نیمکره های مغز شود علاوه بر آنکه این ابزار رشد مهارتهای حرکتی را ممکن می‌کند.
این نوع وسایل معمولاً جنسی پلاستیکی دارند که داشتن انعطاف کمک می‌کند، گام‌های کودک بدون خطا پیش روند که منجر به چابکی و ارتقای مهارت های حرکتی می شوند، همچنین داشتن سطح بسیار نرم منجر به بهبود چسبندگی شده که نوعی ماساژ پا محسوب میشود.
اغلب کودکانی که در طی مسیر آموزش راه رفتن هستند از مزایای آن بهره‌مند می‌شوند.
خرگوش متحرک
از دیگر اسباب بازی های جذاب و تاثیرگذار که برای کودکان درگیر اوتیسمی مفرح و سرگرم کننده است، میتوان خرگوش متحرک را نام برد که قادر است به جلو بپرد، گوشهای خود را حرکت داده و صداهای خنده داری ایجاد کند که شباهت بالایی به خرگوش های واقعی دارند. علاوه بر اینکه بافت بسیار نرم و سازنده میتواند علاقه کودک را به دنبال داشته باشد که به نوعی به عنوان حیوان خانگی انتخاب شود.
بازی با این وسیله میتواند ارتقای جامعه پذیری و تحریک رشد عاطفی را نیز به دنبال داشته باشد.
آینه های نشکن
متخصصان توصیه میکنند که مجموعه‌ای از پنج آینه بزرگ با اشکال هندسی مختلف که ثابت روی دیوار یا زمین ثابت قرار گیرد، خریداری شود.
این وسایل استحکام بالایی دارند که سبک هستند و شکسته نمی شوند و می تواند بهبود توانمندی شناخت خود و تحریک بیان کلامی را به دنبال داشته باشد.
معمای مغناطیسی
معمای مغناطیسی ماننده پازل دارای قطعات جالبی است که می توان با انتخاب اشکال حیوانات که رنگ بندی جالبی دارند، شاهد سرگرمی و تاثیرات بسیاری بود که کمک می کند کودک به راحتی رنگ ها و نام حیوانات را نیز بیاموزد.
این شیوه دارای قطعات بسیاری است که از طریق پیوند مغناطیسی متصل می شوند، جذابیت این شیوه به حدی است که اغلب علاقه بسیاری به این نوع سرگرمی دارند که کمک می کند توسعه مهارتهای حرکتی و هماهنگی ممکن شود.
دایناسور حسی
از دیگر اسباب بازی های که می تواند مناسب کودکان درگیر اوتیسم باشد، میتوان دایناسور کوچک با بدنی قابل انعطاف نام برد که پر از گلوله های پلی استرایرن است که فشردن آن صدایی شبیه صدای امواج دریا را منتقل می‌کند.
کودک در بازی با این وسیله می تواند شاهد تقویت رشد تمرکز باشد که آرامش بی‌نظیری را نیز به ارمغان می‌آورد.
آموزش مهارت های اجتماعی از طریق کارت
برای آموزش مهارت های اجتماعی یک بازی جذاب وجود دارد که مناسب کودکان با سن بزرگتر است تا بیاموزند در موقعیتهای مختلف زندگی روزمره، چه رفتاری داشته باشند. معمولاً در این بازی، ۳۰ کارت وجود دارد که ۶ موقعیت اضطراری را به نمایش می‌گذارند از جمله میتوان به آتش‌سوزی، حوادث ناگهانی در استخر، تصادف با دوچرخه، برخورد با غریبه‌ها، خرابی آسانسور و مشکل در مراکز خرید را اشاره کرد. کودکان از طریق کارت ها که بیانگر ده ها قصه جذاب و مهیجی هستند می آموزند در شرایط مختلف بهتر است، چه رفتاری را نشان دهند.
برنامه ریزی برای انجام فعالیت ها
برنامه ریزی برای انجام فعالیت های روزمره می تواند یک فعالیت تاثیرگذار باشد تا عادات خوب نهادینه شوند. در این شیوه گروهی از کارت ها وجود دارند که آموزش کارهای روزمره را به کودکان می دهند. کاربرد این استراتژیهای ساده کمک می‌کند انجام امور روزمره مطابق با یک نظم منطقی و برنامه‌ریزی پیش رود.
دستبند اجری
متخصصان دستبند آجری را وسیله‌ای کارآمد معرفی میکنند که نیاز جویدن کودک را برطرف می‌کند، حال در کشور آمریکا نیز استقبال بسیاری صورت گرفته است با توجه به اینکه جنسی نرم و مرغوب دارد که به راحتی بر روی مچ دست قرار می‌گیرد و می تواند استرس و اضطراب این گروه کودکان را کاهش دهد.
چالش های درمانی کودکان اوتیسم را آزار میدهند و بیان عواطف سخت است اما استفاده از این دستبند میتواند چنین چالشی را برطرف کند.
توپ شفاف
توپ های شفاف نه تنها برای تمامی کودکان بلکه افراد درگیر اوتیسم نیز جذابیت بالایی دارند، شفافیت بالا میتواند، کمک کند به راحتی توپ های کوچک درونی را ببینند و اوقات خوشی را سپری کنند. علاوه بر آن که ابزاری کارآمد جهت فعالیت‌های گروهی محسوب می شود.
خوشبختانه حال در مراکز فروش اسباب بازی ها این وسیله موجود است و می توان کمک کرد کودکان اوتیسمی سرگرم شوند و شاهد تقویت سیستم دفاعی و هوشیاری باشند.
شن جادویی
شن جادویی که شباهت بالایی به شن و ماسه های ساحلی دارد، به دلیل فرم گیری راحت میتواند مدتها بدون خستگی کودک را سرگرم کند، از دیگر ویژگی های این ابزار کارآمد می توان تقویت خلاقیت و ماجراجویی درونی کودکان به ویژه افراد درگیر اوتیسم را اشاره کرد.
علاوه بر آنکه هماهنگی حرکتی به دست می آید که به دلیل اکتشافات لمسی و حرکت انگشتان دست برای بازی با این ابزار است همچنین می توان آن را پخت و شاهد تبدیل به یک ماسه سخت بود. خوشبختانه تنوع بالای رنگ می تواند پاسخگوی تمامی سلایق باشد.
عروسک نشانگر احساس
مطمئنا خرید اسباب بازی برای کودکان اوتیسمی بدون در نظر گرفتن سن نه تنها کارآمد نیست بلکه می تواند روند آموزشی را نیز با چالش مواجه کند.
عروسک نشانگر احساس، ابزاری است که کمک می کند بیان احساس بهتر صورت گیرد، متخصصان توصیه میکنند که والدین برای تقویت مهارتهای اجتماعی و گسترش درک کودکان از چهره های شخصیت ها بهره بگیرند تا شاهد تقویت مهارت های حرکتی، قوه استدلال و بهبود تعاملات اجتماعی باشند.
کفپوش مایع رنگی
کفپوش مایع رنگی از اسباب بازی های است که برای تمامی کودکان اوتیسم فارغ از سن، هیجان بسیاری به همراه دارد.
از نکات جالب این وسیله می توان به رنگ آمیزی خاص هریک از کاشی ها اشاره کرد که دنیای جذاب از حباب و ترکیب های رنگی را به نمایش می گذارد.
خوشبختانه ایمنی لازم را دارند و میتوانند استحکام بالایی نسبت به ضربات داشته باشند که کودکان سرگرم می شوند و احساس شور و نشاط درونی بالایی خواهند داشت. خانواده ها می توانند از این وسیله بهره گیرند تا فعالیت های روزمره بدون چالش پیش بروند و اکتشاف حسی نیز ممکن شود.
چراغ ها و اسباب بازی های حبابی رنگی
کودکان معمولاً تمایل بسیاری نسبت به چراغ ها و حباب های رنگی نشان میدهند که میتواند طولانی مدت آنها را سرگرم کند، این اتفاق بی ارتباط با علاقمندی به نور و حرکت نقاط و اجسام نیست.
خوشبختانه حال اسباب بازی ها علاوه بر جنس مستحکم، در تنوع بالایی ساخت شده و در بازار هستند که معمولاً جنسی پلاستیکی دارند که قابلیت حمل آسان جذابیت خرید را دوچندان می کند بنابراین برای کودکان درگیر اوتیسم این وسیله جادویی را فراموش نکنید.
ترامپولین
کودکان درگیر اوتیسم نیاز به ورزش و حضور در فضای باز دارند که به دلیل محدودیت های خاص ناشی از این اختلال قادر به چنین سرگرمی نیستند اما تشک بپر بپر یا ترامپولین می تواند هیجان بالایی به روح و روان کودک تزریق نماید.
از دیگر مزایای آن میتوان به بهبود روند سوخت و ساز، استحکام استخوان‌ها و کاهش وزن اشاره کرد علاوه بر آنکه تقویت مهارتهای حرکتی ممکن می شود.
به دلیل شرایط خاصی که این گروه از کودکان دارند، عکس العمل شدیدی نسبت به محرک های محیطی مانند نور و سر و صدا نشان میدهند. اغلب استرس و اضطراب بسیاری تجربه می کنند اما این وسیله ورزشی می تواند آرامش ذهنی بسیاری را به ارمغان آورد.
خوشبختانه سازندگان تنوع بالایی در سایز و ابعاد در نظر گرفته اند تا گروه‌های سنی مختلف کودکان بتوانند از این وسیله جادویی استفاده کنند و دغدغه ای خانواده ها نسبت به جابجایی و حمل و نقل نداشته باشند با توجه به آن که وزنی سبک دارد.
ابزار موسیقی
موسیقی، تنها یک هنر ارزشمند نیست بلکه مزایای بیشماری را به همراه دارد. خوشبختانه نتایج روشنی برای کودکان درگیر به همراه آورده است به طوری که میتوان تقویت حس شنیداری و بهبود تمرکز و خلاقیت را نام برد.
معمولاً کودکان درگیر اوتیسم الگوی رشد کلامی منحصر به فرد دارند که محدودیت‌های جدی در مراودات گفتاری به وجود آورده است اما حضور در محافل آواز خوانی و نواختن ساز بسیار مهیج است تا علاوه بر تقویت اعتماد به نفس، شاهد هماهنگی حرکت دستان نیز بود که خلاقیت و تمرکز را دو چندان می‌کند.
متخصصان نیز موسیقی درمانی را راهکاری تاثیرگذار، بیان میکنند که میتواند منجر به کاهش حرکات تکراری کودکان اوتیسم میشود و تقویت حس شنوایی را نیز به دنبال داشته باشد.
معمولاً سازهایی همچون فلوت، طبلک بلز و زیلوفون بسیار کارآمد هستند.
نکاتی موثر برای والدین کودکان درگیر اوتیسم
مراقبت از کودکان درگیر اوتیسم ممکن است ناامیدی بسیاری را به همراه آورد که فشار روانی میتواند ضعف‌هایی را به کودک و خانواده تحمیل کند. برای عبور از این بن بست ها، در ادامه نکاتی موثر برای والدین ذکر می شود که می تواند بسیار کمک کننده باشد.
- بهتر است به کودک اعتماد به نفس بدهید، می‌توانید کارهای ساده‌ای را که انجام می‌دهد، ستایش کنید. حتی انتخاب پاداش اندک بسیار کارگشاست.
- برای کودکان درگیر اوتیسم، انجام کارهای روزمره به شدت چالش‌برانگیز است، می‌توانید یک برنامه ثابت با قوانین ساده تعیین کنید و امنیت و انجام مدیریت را شاهد باشد تا ترس از بین برود.
- در صورت تغییر در برنامه های روزمره نیاز است، اطلاعاتی از قبل به کودک داده شود. به طور مثال مسیر قبل از مدرسه اگر مسیر همیشگی متفاوت شده، نیاز است کودک از قبل بداند.
- خانواده ها باید برای داشتن انرژی، یک برنامه مفرح برای خود داشته باشند تا با صبوری این برنامه پایدار را پیش ببرند.
- مطمئنا مشاهده قدم های کوچک بهبودی در روند درمانی کودکان درگیر، زمان بر است اما به جای ناامیدی و استرس می بایست تلاش کرد.
- خوشبختانه حال که طیف گسترده ای از مراکز پشتیبانی وجود دارند که میتوانند خدمات ارزشمندی را برای مشاوره و درمان انجام دهند، خانواده ها به جای مشورت با دوستان و آشنایان که اطلاعاتی درباره این اختلال بغرنج ندارند، می بایست با این متخصصان مشورت کنند تا شاهد اهدافی همچون بهبودی و کاهش رفتار پرخاشگرانه گروه درگیر باشند.
- آموزش کارآمد همچون سایرین برای کودکان درگیر اوتیسم ممکن نیست، استفاده از خدمات آموزشی، مسیری را به وجود می آورد تا مهارت هایی هرچند ساده کسب شوند.
- خواهران و برادران کودکان اوتیسم نیز شرایط خاصی را تجربه می کنند علاوه بر آن که در مواردی مسئولیت کارهای روزمره را به عهده دارند، ممکن است از نظر روحی شکننده باشند بنابراین خانواده ها می بایست آگاهی زیادی در این باره به اشتراک بگذارند تا شناخت نیازهای ویژه قربانیان اوتیسم ممکن شود.
سخن آخر
کودکان اوتیسمی علاقه‌ای به بازی با هم سن و سالان ندارند و ترجیح به سرگرمی های انفرادی دارند، مطمئنا چنین علاقه مندی به دلیل محدودیت هایی است که این اختلال به وجود آورده است. بنابراین برای پشت سر گذاشتن چنین ضعف‌هایی نیاز است شرایط را فراهم کرده تا دیگر مهارت ها تقویت شوند. بنابراین مناسبترین اسباب بازی برای کودکان اوتیسمی باید خریداری شود
افزودن دیدگاه جدید