آیا کودکان بیش فعال درمان می شوند؟

درمان بیش فعالی یا ADHD صرفا از طریق مصرف دارو نیست.  درمان های موثر دیگری نیز وجود دارد که می تواند به کودکان مبتلا به بیش فعالی ADHD كمك كند تا توانایی خود را برای توجه بیشتر بدست آورده، رفتارهای تکانه ای خود را کنترل كنند و فعالیت بیش از حد را محدود سازند.

وعده های غذایی، بازی، تمرین و یادگیری مهارت های اجتماعی بهتر، همه بخشی از یک برنامه درمان متعادل است که می تواند هم عملکرد او در مدرسه، مهدکودک و مکان های اجتماعی را بهبود بخشد و هم استرس و سرخوردگی کودک از محیط اطراف را کاهش دهد.

دارو تنها درمان بیش فعالی نیست

در مطلبی دیگر به همت مجموعه فرزندان برتر (با سابقه ۱۵ سال فعالیت در زمینه درمان بیش فعالی بدون دارو) انواع بیش فعالی توضیح داده شد، راه های تشخیص هر کدام به تفصیل بیان شد، روش های درمان های دارویی و غیر دارویی بیش فعالی بررسی شد.

بیشتر بدانید: برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در کودکان چیست را مطالعه کنید.

تحریک کننده هایی مانند ریتالین و آددلول اغلب برای اختلال کمبود توجه (ADHD یا ADD) تجویز می شوند، اما ممکن است بهترین گزینه برای فرزند شما نباشد و قطعا این تنها درمان برای کودک شما نیست.

داروهای درمان و کنترل بیش فعالی یا ADHD ممکن است به فرزندتان کمک کند تا بهتر تمرکز کند یا حداقل در کوتاه مدت به نشستن بدون تنش ادامه دهد. اما تا به امروز، شواهد کمی وجود دارد که کودکانی که برای کنترل بیش فعالی دارو مصرف کرده اند در پیشرفت تحصیلی، روابط یا مسائل رفتاری در بلندمدت بهبود مستمر داشته اند، حتی باید گفت مصرف دارو در کوتاه مدت، تمام مشکلات را حل نخواهد کرد و علائم بیش فعالی یا ADHD را کاملا حذف نخواهد کرد.

علاوه بر مواردی که درباره برگشت پذیری یا عدم تاثیر دارو در بلند مدت بیان شد، نگرانی ها در مورد اثرات این داروهای قدرتمند در مغز در حال رشد کودک وجود دارد.عوارض جانبی ای مانند تحریک پذیری، از دست دادن اشتها و بی خوابی نیز می تواند به مشکلات فعلی کودک اضافه شود.

در درمان بیش فعالی دارو یک ابزار است، نه یک درمان

چند نکته مهم درباره مصرف داروهای بیش فعالی

پاسخ به داروهای بیش فعالی یا ADHD در هر شخص متفاوت است: پس از مصرف دارو بعضی از کودکان پیشرفت قابل ملاحظه ای دارند، در حالی که کودکان دیگر به هیچ وجه تمایلی برای تغییر از خود نشان نمی دهند. عوارض جانبی نیز از کودک به کودک متفاوت است، و بارها دیده شده ضرر دارو بر برخی کودکان به مراتب بیشتر از منافع است. از آنجا که همه به طور متفاوتی پاسخ می دهند، پیدا کردن دارو مناسب و مقدار مصرف مناسب نیاز به دقت و زمان دارد.

تاثیر دارو در بیش فعالی زمانی که با دیگر روش های درمانی ترکیب شود بیشتر و موثرتر خواهد بود: فرزند شما به داروها عکس العمل بهتر و موثرتری نشان خواهد داد اگر از دیگر روش های درمان همزمان استفاده شود. مخصوصا روش های درمانی که به کودک روش های کنار آمدن با مشکلات و حل مسئله را می آموزد.

داروهای ADHD همیشه باید تحت نظارت مصرف شوند: درمان دارویی بیش فعالی یا ADHD خیلی بیشتر از مصرف یک قرص خاص در زمان های مشخص است. پزشک کودک شما حتما باید ناظر بر عوارض جانبی داروها باشد. زمانی که داروهای مصرفی بیش فعالی تحت نظر مصرف نشوند و نظارتی بر کنترل تاثیر آن ها نباشد بسیار برای کودک ریسکی و خطرناک خواهد بود.

اگر شما روش درمان با دارو را در نظر گرفته اید بدانید که قرار نیست تا ابد کودک شما دارو مصرف کند: روش از این شاخه دارو به آن شاخه دارو پریدن اصلا روش مناسبی برای درمان نیست، هر زمانی که احساس کردید کودک شما تاثیر مورد نیاز از داروی خود را دریافت نکرده است بی برو برگرد با پزشک مربوطه در میان بگذارید یا حتی در صورت اضطرار درمان را متوقف کنید.

درمان بیش فعالی یا ADHD از خانه شروع می شود

کودک بیش فعال اگر در بهترین و تضمینی ترین مسیر درمان بیش فعالی قرار بگیرد باز هم التهابات داخل خانه می تواند کاملا مسیر تمام این درمان ها را به بیراهه ببرد.

به عنوان یک پدر و مادر، شما تاثیر زیادی بر روی درمان فرزند خود دارید. شواهد نشان می دهد که خوردن یک رژیم غذایی سالم با انرژی مناسب، تمرین و فعالیت های بدنی مناسب و برنامه های هوشمندانه دیگر مثل قصه گویی، دیدن تئاترهای کودکان و .. می تواند به بهبود کودک بیش فعال کمک های روحی و روانی کند.

پس بدانید اولین درمانگر کودک مادر، پدر و اطرافیان او هستند.

قدرت تمرین در درمان بیش فعالی - ADHD

مطالعات نشان می دهد که میانگین ۳۰ دقیقه فعالیت خارج از خانه مخصوصا در طبیعت می تواند تاثیر بسیاری بر کاهش علائم بیش فعالی در کودکان داشته باشد. بر خلاف دارو بیش فعالی، ورزش نیازی به تجویز ندارد و عوارض جانبی ندارد.

ورزش کردن یکی از ساده ترین و موثر ترین راه های کاهش علائم بیش فعالی است. فعالیت فیزیکی بلافاصله باعث افزایش سطح دوپامین، نوراپی نفرین و سطح سروتونین می شود که همه آنها بر تمرکز و توجه تاثیرات شگفت انگیزی دارند.

به این ترتیب ورزش و داروهای بیش فعالی به همین ترتیب عمل کرده و تاثیرات یکسانی دارند، اما بر خلاف دارو بیش فعالی، ورزش نیازی به تجویز ندارد و عوارض جانبی ندارد.

اهمیت خواب در درمان بیش فعالی - ADHD

خواب با کیفیت منظم می تواند منجر به بهبود چشمگیر علائم بیش فعالی شود. با این حال، بسیاری از کودکان مبتلا به بیش فعالی در خواب شبانه مشکل دارند.

گاهی اوقات این مشکلات خواب به علت داروهای محرک است، و کاهش دوز یا متوقف کردن دارو به طور کامل مشکل را حل خواهد کرد اما این نکته را مدنظر داشته باشید که هر تصمیمی درباره داروهای کودکانتان حتما با پزشک مربوطه هماهنگ شود.

با این حال، درصد زیادی از کودکان مبتلا به بیش فعالی - ADHD که از محرکها استفاده نمی کنند نیز مشکلات خواب دارند. اگر فرزند شما یکی از آنها باشد، راهنمایی های زیر می تواند کمک کند.

• تنظیم زمان خواب به طور منظم
• اجازه ندهید کودک در زمانی غیر از زمان تنظیم شده بخوابد، پس اگر سر و صدای پس زمینه کودک شما را بیدار نگه می دارد، یک دستگاه صدایی یا یک فن را امتحان کنید.
• در زمان تنظیم شده برای خواب حتما تمام دستگاه های الکترونیک (تلویزیون، کامپیوتر، بازی های ویدئویی، آی فون) را حداقل یک ساعت قبل از خواب خاموش کنید.
• بر روی فعالیت های بدنی کودک در شب محدودیت قائل شوید هرچقدر فعالیت بدنی کمتر باشد کودک سریع تر میتواند به آرامش رسیده و به خواب برود

تاثیر تغذیه خوب بر بیش فعالی

مطالعات گسترده بر روی تاثیر تغذیه بر بیش فعالی نشان داده است که چه غذایی در چه زمانی می تواند تاثیرات مثبت و منفی ای بر روی بیش فعالی کودکان بگذارد.

در این قسمت توضیحات مختصری درباره تغذیه بیش فعالی خدمتتان ارائه می کنیم. فاصله بین تغذیه اصلی و میان وعده ها نباید بیشتر از ۳ ساعت باشد. این امر به حفظ قند کم خون فرزندتان، به حداقل رساندن تحریک پذیری و تمرکز بیشتر کودک کمک می کند.

پروتئین و کربوهیدرات: سعی کنید در هر وعده غذایی مقدار کمی پروتئین، کربوهیدرات های پیچیده در هر وعده و میان وعده غذایی او وجود داشته باشد.

سطح روی، آهن و منیزیم در خون فرزندتان را بررسی کنید: بسیاری از کودکان مبتلا به بیش فعالی از کمبود این مواد مغذی در بدنشان آزرده می شوند و آسیب می بینند و افزایش سطح آنها ممکن است به کنترل بیش فعالی کمک کند. در تحقیق دیگری تاثیرات آهن بر روی کودکان بیش فعال را مشابه تاثیرات داروهای بیش فعالی برابر گرفته است.

حتما اسیدهای چرب امگا ۳ را به رژیم غذایی کودک اضافه کنید: مطالعات نشان می دهد که امگا ۳ باعث کاهش فعالیت بیش از حد تکانشی و افزایش غلظت در کودکان و بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی می شود. امگا ۳ در ماهی قزل آلا، ماهی تن، ساردین و تخم مرغ و محصولات شیری غنی شده یافت می شود. با این حال، ساده ترین راه برای افزایش مصرف کودک شما از طریق مکمل های روغن ماهی است.

درمان حرفه ای بیش فعالی در کودکان

اگرچه راه های بسیاری وجود دارد که می توانید به کودک مبتلا به بیش فعالی در خانه کمک کنید، اما ممکن است بخواهید از طریق حرفه ای به بحث درمان کودکتان بپردازید.متخصصان بیش فعالی می توانند به شما در ایجاد یک برنامه درمان موثر کمک کنند. درمانی چند جانبه برای بهبود کودک بصورت بدون بازشگیتی.

موسسه درمانی فرزندان برتر با ۱۵ سال سابقه در زمینه درمان کودکان بیش فعال و دارای اختلالات حسی، بدون نیاز به دارو و بدون بازگشت، می تواند یکی از حرفه ای ترین مراجع درمانی کودک شما باشد.

موسسه درمانی فرزندان برتر در حال حاضر تولیدات محتوای ارزشمندی در زمینه درمان کودکان ارائه می دهند. این محتویات بر روی سایت رادیوکودک و وب سایت فرزندان برتر قابل مشاهده است.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره موسسه فرزندان برتر پیشنهاد می کنیم مطلب پائین که توسط تیم ارزشمند فرزندان برتر تولید شده است را مطالعه کنید تا هم به مسئله بیش فعالی تسلط لازم را پیدا کرده و هم با قدرت درمانی موسسه بیشتر آشنا شوید.

تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در کودکان چیست؟

تفاوت ناتوانی یادگیری، اختلال پردازش حسی و بیش فعالی

استعدادیابی کودکان چیست، مزایا، تست ها، و مراکز استعدادیابی کودکان

رفتار درمانی برای کودکان بیش فعال

یکی از درمان های بسیار موفق بیش فعالی رفتار درمانی هست. این روش درمانی انقدر اثربخش است که شاید به مرور زمان خود را جایگزین داروهای مصرفی کودک بکند و مقدار داروی مصرفی کودک را کاهش دهد.

رفتار درمانی به بیان ساده تقویت رفتارهای مناسب از طریق پاداش و ستایش و کاهش رفتارهای مشکل زا از طریق محدودیت و نمایش عواقب کار توسط کودک است.

طبق نظر آکادمی اطفال در آمریکا، سه اصل اساسی برای رویکرد رفتار درمانی وجود دارد:

• مشخص کردن هدف های واضح: هدف های معین، واضح و مشخص برای کودک قرار دهید برای مثال تمرکز ۲۰ دقیقه ای روی تکالیف منزل یا به اشتراک گذاشتن وسایل بازی با دوستان در خانه و مدرسه.
• پاداش و جریمه: پاداش مثبتی برای هر انجام تمام و کمال هر عمل قرار دهید و زمانی که کودک شما در رسیدن به یک هدف وا می ماند او را جریمه کنید.
• ادامه مسیر پاداش و جریمه: استفاده درست از روش پاداش و جریمه می تواند به مرور زمان شکل رفتاری کودک شما را بصورت کاملا مثبت ساختاردهی کند.

به عنوان پدر و مادر یک کودک بیش فعال شما نیز باید مسلح به نیروی علم باشید، به همراه یک درمانگر شناختی - رفتاری سعی کنید برنامه جامعی برای رفتار اصلاحی کودکتان تدارک ببینید.

یک درمانگر شناختی - رفتاری بر روی راه حل های عملی روزمره تمرکز دارد. این نوع درمانگر می تواند یک برنامه جامع پاداش و جریمه منحصر به فرد برای کودک شما در خانه و مدرسه بنویسد تا به شما در شکل دادن رفتار فرزندتان کمک های مستمر کند و با بررسی اثر هر رفتار و تغییر برنامه مربوطه به شکل گیری رفتار کودک کمک فراوان کند.

صبر کلید رفتار درمانی برای کودکان بیش فعال است زیرا رفتار کودکان بیش فعال در هر لحظه غیر قابل پیش بینی است.

این شوری و شیدایی (رفتار سینوسی) در کودکان بیش فعال از بزرگترین دست اندازهای مسیر درمان کودکان بیش فعال مخصوصا در مسیر رفتار درمانی است. گاهی اوقات ممکن است به نظر برسد که آموزش ها به کودکان بیش فعال بی فایده است. بله شاید در ابتدای امر این چنین به نظر برسد و آموزش ها در کودکان بیش فعال نسبت به باقی کودکان کم بازده تر و پیشرفت کندتر باشد اما با این حال، در طول زمان رفتار درمانی بر روی علائم بیش فعالی تاثیر بسیار شگرفی خواهد گذاشت.

آموزش مهارت های اجتماعی

کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه اغلب در معاشرت های اجتماعی رفتارهایی از خود بروز می دهند که با تنبیه افراد اطراف مواجه می شود برای مثال حرکت های فیزیکی شدید و حتی درگیرانه با کودکان دیگر در محیط بازی، دعوا کردن سر به اشتراک گذاری اسباب بازی ها و ... همگی باعث تضعیف عزت نفس کودک می شوند.

از آنجایی که رفتارهای کودک بیش فعال رفتارهای هیجانی و پر انرژی هست مسیر حرکت مهارت های اجتماعی کودک یک مسیر دایره وار خواهد بود.

به همین دلیل از اولین آموزش ها به کودکان بیش فعال آموزش مهارت های اجتماعی است. به طور معمول در یک محیط گروهی، آموزش مهارت های اجتماعی توسط یک درمانگر انجام می شود که رفتارهای مناسب را نشان می دهد و پس از آن فرزندان باید آنها را تکرار می کنند.

مهارت های اجتماعی چند نوع هستند. برخی از مهارت های اجتماعی به کودک روش درک متقابل از حالات فرد مقابل را می آموزد و به او می گوید وقتی فرد مقابل عکس A را انجام داد شما بهتر است از عکس العمل B استفاده کنی.

گروه دیگر مهارت های اجتماعی وظیفه انتقال این مهارت ها به اجتماع را بر عهده دارند.

نکاتی برای حمایت از درمان بیش فعالی در فرزندتان

کودکان بیش فعال قدرت هماهنگی قوانین میان حیطه های مختلف را ندارند، برای مثال یک کودک بیش فعال می آموزد که چگونه با وقایع تکان دهنده در مدرسه کنار بیاید اما نمی تواند این قوانین را با قوانین خانه ای که در آن زندگی می کند هماهنگ کند و شاید در مورد مشابهی در منزل نتواند کنترل امور را در دست داشته باشد.

بسیار مهم است که خانواده ها بدانند رفتار درمانی چیست و چگونه می توانند برنامه بیش فعالی را در خانه با کودک دنبال کنند.

کودکان بیش فعال با تکرار به قدرت می رسند پس سعی کنید کودک بیش فعال را در موقعیت های قابل پیش بینی قرار دهید تا آموزه های او دچار فراموشی نشوند.

منبع : https://www.helpguide.org