مطالب بسیاری در وب در ارتباط با علت و درمان شب ادراری در کودکان می توانید مشاهده کنید اما ما سعی کردیم با مطالبمان در حوزه شب ادراری به تمام نیاز اطلاعاتی مادران پاسخ دهیم.
محتویات ما در ارتباط با شب ادراری کودکان همگی توسط متخصصین این امر تهیه شده اند و با پاسخ به پرسش های مادران گرامی با کمترین کاستی ای مطلب مربوطه را ارائه داده اند.
برای تسلط به بحث شب ادراری در کودکان ما پیشنهاد می کنیم ابتدا مقاله "علت، انواع، تشخیص و درمان گیاهی شب ادراری در کودکان" را مطالعه بفرمائید سپس به این مطلب بازگشته و باقی مطلب را مطالعه نمائید.
حدود ۸۰ درصد کودکانی که به پنج سالگی می‌رسند، توانایی نگهداری ادرار خود را در طول شب کسب می‌کنند. بنابراین شب ادراری تا قبل از پنج سالگی طبیعی محسوب می شود و خیلی نیاز به درمان ندارد، اما اگر کودکی حتی قبل از سن پنج سال کنترل ادرار خود را در طول شب برای چند ماه به دست آورده، ولی دوباره دچار شب ادراری شود باید مورد بررسی قرار گیرد. البته یادتان باشد اگر فرزند شما یکی دوبار اتفاقی جایش را خیس کند، نباید به او برچسب ابتلا به شب ادراری را بزنید. متخصصان معتقدند دست کم ۲ بار در هفته و به مدت ۳ هفته باید این اتفاق برای کودک بیفتد تا اینکه تشخیص شب ادراری برای او قطعی شود.
علل شب ادراری به طور خلاصه عبارت است از
تاخیر تکامل عصبی کنترل ادرار، اختلالات خواب مانند خواب عمیق و خرخر شبانه، کاهش هورمون نگهدارنده ادرار، اختلال ژنتیکی، مثانه بیش فعال، یبوست، عفونت ادراری و عوامل روحی، متخصصان می گویند مسایلی که برای کودک استرس ایجاد کند هم می تواند موجب ایجاد شب ادراری در او شود. مثلاً جدایی والدین، مرگ عزیزان، تغییر محل زندگی یا مدرسه کودک هم ممکن است عامل این مشکل باشند. . حدود ۶۰ درصد کودکانی که شب ادراری دارند، پسر هستند و در نیمی از موارد سابقه شب ادراری کودکی در والدین نیز وجود دارد، یعنی اگر یکی از والدین سابقه داشته باشد ۴۴ درصد احتمال دارد فرزندشان این اختلال را داشته باشد و اگر هر دو سابقه داشته باشند احتمال این اختلال به ۷۷ درصد می رسد.
کنار آمدن با موضوع شب ادراری
مسلما شستن رختخواب کار آسانی نیست بخصوص اگر زیاد تکرار شود. این موضوع باعث می شود والدین برای کودک سختگیری کنند و گاهی او را برای خیس کردن رختخوابش تنبیه کنند. اما لازم است بدانید که شب ادراری کودک از روی عمد نیست و او کنترلی بر این اتفاق ندارد. پس تنبیه او هم نمی تواند این مشکل را از بین ببرد. بلکه باعث ایجاد مشکلات بیشتر و اضطراب در کودک می شود. اگر چه علت اصلی شب ادراری هنوز مشخص نیست اما گروهی از علتها مسئول این اتفاق شناخته شده اند که بهتر است برای رفع آنها اقدام کنید.
بررسی و تشخیص شب ادراری
ابتدا باید شرح حال دقیقی از بیمار گرفته شود، بویژه در مورد مقدار مصرف مایعات در شب و خرخر شبانه، همچنین بیمار را باید از نظر بیماری های دیگر مانند دیابت و بیماری های مزمن کلیوی بررسی کرد. معاینه بالینی شامل شکم، ستون فقرات، مقعد و ناحیه تناسلی است. یک نمونه ادراری صبحگاهی باید از بیمار گرفته شود. گاهی سونوگرافی کلیه ها و مجاری ادراری، بویژه برای کودکان بزرگ تر یا کودکانی که به درمان پاسخ نمی دهند، لازم می شود.
درمان شب ادراری
اولین و بهترین راهکار درمانی ایجاد اطمینان در کودک و والدین است که متوجه شوند این اختلال قابل درمان و خود محدود شونده است تا از اقدامات تنبیهی پرهیز کنند. مصرف مایعات، شیرینی جات و قهوه نیز از غروب به بعد باید محدود شود. اگر لوزه کودک بیش از اندازه بزرگ باشد که موجب اختلال خواب و خرخر شبانه شود، باید وی را برای جراحی لوزه به متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع داد، اگر بیمار یبوست دارد باید آن را درمان کرد. از اقدامات دیگر تشویق کودک به صورت دادن جایزه های کوچک روزانه در صورت نداشتن شب ادراری است.
۱. صبر داشته باشید
این کار بهترین و اصلی ترین روشی است که به شما و فرزندتان کمک می کند. برخی از کودکان تا ۷سالگی قادر به کنترل ادرار خود در شب نیستند و با گذشت زمان این توانایی را به دست می آورند به همین علت با صبر کردن بدون عصبانی شدن و تنبیه کودک می توانید امیدوار باشید که او این توانایی را به دست آورد و مشکلش حل شود. اما در ۳ مورد حتماً با پزشک مشورت کنید: اگر فرزند شما بعد از ۷ سالگی هنوز خود را خیس می کند. اگر کودک بعد از مدتی خشک ماندن ناگهان دچار شب ادراری می شود. اگر شب ادراری با خرخر، سوزش و دردهنگام ادرار همراه بوده و یا تشنگی مکرر و ادرار پررنگ هم داشته باشد.
۲. استفاده از رنگ مخصوص برای نمایش کوچکترین رطوبت
این زنگ های مخصوص می توانند کوچکترین مقدار رطوبت را در رختخواب یا لباس زیر کودکتان تشخیص داده و قبل از اینکه خیلی دیر شود با صدای زنگ بلندی کودک را از خواب بیدار کنند تا به دستشویی برود. این زنگها به تدریج به کودک آموزش می دهند که با احساس پری در مثانه از خواب بیدار شده و به دستشویی بروند. البته دست کم ۲ هفته تا ۱۲ هفته طول می کشد تا این زنگ بتواند یک شب خشک را برای کودک به ارمغان بیاورد. یادتان باشد اگر کودک با صدای زنگ بیدار نمی شود لازم است شما با شنیدن زنگ او را بیدار کنید.
۳. استرس را تشدید نکنید
شما به عنوان والدین مسلما قصد ندارید بر فشار و اضطراب کودکتان اضافه کنید اما گاهی با رفتار و عکس العملهای خود به این اتفاق باعث می شوید که فرزندتان بیش از پیش مضطرب شود. متخصصان می گویند اضطراب زیاد می تواند مشکل شب ادراری را تشدید کند. بنابر این مراقب رفتار خود با کودکی که شب خودش را خیس کرده باشید.
۴.سرکوفت نزنید
متاسفانه بعضی از والدین عادت دارند کودک خود را با دیگر بچه ها مقایسه کرده و از این کار برای تنبیه و تغییر رفتار او استفاده می کنند. اما این کار جز از بین بردن اعتماد به نفس فرزندتان نتیجه دیگری ندارد. هیچ کودکی از سرکوفت زدن به عاقبت خوشی نخواهد رسید. اگر به این مسأله توجه نکنید، کودک شما از اختلالات روانی و عدم توازن اجتماعی در دوران کودکی رنج خواهد کشید و این شرم مکرر در مقابل دیگران او را دچار یک زندگی غیر عادی خواهد کرد که عواقبش ممکن است تا بزرگسالی دامنگیر او شود.
۵. از کودک حمایت کنید
شما به عنوان والدین وظیفه دارید در مدتی که فرزندتان شب ادراری دارد او را حمایت کنید تا بتواند با این شرایط کنار بیاید تا زمانی که بتواند کنترل مثانه اش را به دست بیاورد.
۶) عادات قبل از خواب را یاد آوری کنید
به کودکتان راه هایی را که کمک می کند، جلوی شب ادراری گرفته شود؛ یاد بدهید. مثلاًً ۲ساعت قبل از خواب نوشیدنی های کافئین دار و میوه های آبدار نخورد، چون اینها ادرار آورهای طبیعی هستند. قبل از خواب حتماً به دستشویی برود و هر بار که صبح خشک از خواب بیدار شد، آن را ثبت کنید و به او نشان دهید زمانی که این نکات را رعایت کند کمتر دچار مشکل می شود. گاهی اوقات دیر خوابیدن و خستگی کودک باعث می شود که بیدار شدن و دستشویی رفتن در شب برایش سخت تر شود و احتمال شب ادراری او زیادتر شود. بنابر این کودک را آموزش بدهید تا در ساعت مقرر به رختخواب برود. علاوه بر این مسیر توالت را در شب روشن بگذارید تا کودک بتواند شب هنگام به راحتی به دستشویی برسد.
۷) روشهای کم کردن اضطراب و استرس را بیاموزید
اگر در منزل اتفاقاتی افتاده که فکر می کنید کودک شما مضطرب و تحت فشار است؛ مثلاً اگر عزیزی را از دست داده اید و یا مدرسه کودک عوض شده است؛ بهتر است با کمک روانشناس به کودک روشهای کم کردن اضطراب را یاد بدهید. مشاوره نه تنها برای کودک بلکه برای خود شما هم می تواند سودمند باشد.
تحقیقات نشان داده که تأثیرات روانی شب ادراری بر کودک بارزتر است تا اثرات جسمی. واکنش اعضای خانواده و خواهر و برادرها می تواند نقش مهمی در این مسأله داشته باشد. مثلاً مسخره کردن خواهر و برادرهای او، نا امیدی والدین و… می تواند زمینه ضعف اعتماد به نفس او شده و عارضه اش این باشد که در مدرسه و جامعه قربانی قلدری دیگران قرار گیرد.
۸) امیدوار باشید
وقتی حادثه شب ادراری تکرار می شود از خودتان ناامیدی نشان ندهید. حتی یک شب خشک بودن کودک و پیشرفت او در کنترل خودش را تشویق کنید. نا امیدی شما اضطراب کودک را تشدید می کند. در عوض تشویق او اعتماد به نفس او را تقویت می کند و باعث می شود او تلاش بیشتری برای خشک ماندن از خود نشان دهد.
۹) به کودک آرامش بدهید
به کودکتان هم بگویید که او به زودی خواهد توانست کنترل مثانه اش را به دست بیاورد و برای این کار به کمی تمرین نیاز دارد. به او بگویید که این مشکل تنها مخصوص او نیست و بسیاری از هم سن و سالان او هم به این مشکل دچار هستند. در ضمن تلاش کنید تا همکلاسی های کودک از مشکل او اطلاع پیدا نکنند تا موجب شرمندگی فرزندتان نشوند.
۱۰) عایق بندی کنید
از خیس ماندن تشک فرزندتان هنگام شب ادراری جلوگیری کنید. به همراه زنگ مخصوص از محافظ تشک ضد آب استفاده کنید و می توانید از پوشک یا شورتهایی که رطوبت را جذب می کنند استفاده کنید تا زمانی که پیشرفت واضحی در کنترل مثانه کودک مشاهده کنید. در ضمن بهتر است برای تمیز کردن رختخواب از خود کودک کمک بخواهید. مثلاً از او بخواهید که ملحفه یا پتو را به محل شستشو ببرد.
این کار را به عنوان تنبیه قرار ندهید بلکه فرزندتان باید مسئولیت عمل خود را به عهده بگیرد و البته به او خاطر نشان کنید که شما به او کمک خواهید کرد. همچنان به خاطر داشته باشید که شب ادراری کودک عمدی نیست و برای او هم تجربه ناخوشایندی است. پس به خاطر این تجربه بد، تنبیهش نکنید. بلکه برای خشک ماندن تختخوابش تشویقش کنید.
اگر کودک با اقدامات مذکور بهبود نیابد و سن وی به بالای شش سال رسیده باشد می توان از داروهای هورمونی یا آنتی کولینرژیک ها استفاده کرد. در موارد مقاوم این درمان ها به صورت ترکیبی انجام می شود.
دکتر حمیدرضا صادقی - متخصص اطفال
منبع: سایت دکتر سلام , با کودک
افزودن دیدگاه جدید