کتاب آرش کماندار روایتی دیگر است بر اسطوره آرش که از دوران کودکی این قهرمان شروع و تا مرگ وی پایان می گیرد. تا کنون بازنویسی های بسیاری بر این اسطوره انجام شده است اما در این کتاب برای اولین بار دوران کودکی برای این قهرمان خلق می شود. معمولا در روایات اسطوره ای اشاره چندانی به دوران کودکی قهرمان نمی گردد و اگر اشاره ای نیز رخ دهد در مورد چگونگی به دنیا آمدن قهرمان است.

اما در این روایت از آرش، روند رشد و تربیت آرش به عنوان یک قهرمان و یا دوران پیشا قهرمانی وی روایت می گردد. این نوع روایت و باز خوانی آن به کودکان می آموزد که هیچ قهرمانی در بدو تولد قهرمان نیست. آموزش ها و تلاش های او و خانواده و استادان یک قهرمان در رسیدن وی به جایگاه خلق حماسه نقش به سزایی دارند. کودکان با خواندن صفحه به صفحه این کتاب می توانند خود را به جای قهرمان بگذارند و از فاصله خود با یک اسطوره ازلی بکاهند. 

اسطوره آرش که در اوستا اِرخشَه نامیده شده است داستان قهرمانی ایرانی است که در زمان جنگ ایران و توران بنا به توافق طرفین تیری پرتاب می کند تا مرز های دوکشور تعیین گردد. ایزد باد که وایو نامیده می شود نیز به دور شدن تیر کمک می کند  در نهایت تیر بر تنه درخت گردویی در شرق فرود میاید.

اما در متون باستانی و کهن جز صحنه های خلق این حماسه توضیحی در باره آرش داده نمی شود. اما نویسنده در این کتاب به آرامی روند رشد، آداب و رسوم، تغذیه، محیط زیست و آموزش هایی که در زندگی آرش وجود داشته اند را بازگویی می کند و به کمک تصاویر، فضای زندگی آرش را که دقیقا مشخص نیست به زمان حال نزدیک می کند.

بسیاری از صحنه هایی که در زندگی آرش رخ می دهد، رویداد ها و مناسبت ها برای کودکان امروزی آشنا و قابل درک هستند. به عنوان مثال آیین نوروز که در گنجینه یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت شده است، آیین قصه گویی، چهارشنبه سوری، بند بازی، آیین پهلوانی، جشن های مهرگان و یلدا که روز زایش خورشید ناگذاری شده است، در روند گذر زمان در داستان به زیبایی توصیف شده اند و توجه خواننده کتاب را به آیین ها و مناسک کهن ایران جلب می کنند. 

 جایگاه طب سنتی و نقش زنان نیز با قدرت و به درستی در جای جای داستان جلوه می کند و یاد آور می شود که قهرمان با تغذیه سالم و توجه زنانه ی درست، پرورش می یابد. همان طور که شجاعت، جنگاوری، اسب سواری، شکار و تیر اندازی برای قهرمان شدن آرش لازم است، آشنایی باطب سنتی، رموز گیاهان و تغذیه مناسب نیز مکمل روند رشد آرش است. کودک و مادر امروزی با خواندن این داستان می آموزند که ، جان و تن به موازات هم دیگر به  تغذیه، توجه و رشد نیازمندند.  

وارد کردن عنصر زن در داستان نیز از نکات قابل توجه این کتاب است. جوامع امروزی در برنامه های توسعه خود برنامه های بسیاری برای توانمند سازی زنان و دختران طراحی می کنند. خلق شخصیت هوردخت به عنوان جفت آرش که تا انتهای داستان با آرش همراه است و حتی به همراه آرش برای وطنش تبدیل به خاکستر می گردد بعد مردانه قهرمانان را تعدیل می کند و به دختران می آموزد که قهرمان شدن به جنسیت ربطی ندارد. 

بیشتر بدانیم:

یادداشتی از ثریا قزل‌ایاغ درباره کتاب «آرش کماندار»

هفتمین نشست لذت خواندن ادبیات با بررسی کتاب «آرش کمان‌دار» برگزار شد.

منبع کتاب آرش کماندار وب سایت کتابک است. برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید به این وب سایت بی نظیر رجوع کنید.