تفاوت ناتوانی یادگیری، اختلال پردازش حسی و بیش فعالی

یکی از عمده مشکلات اختلال بیش فعالی که والدین و حتی درمانگرها گاها با آن روبه رو هستند شباهت بسیار زیاد آن با اختلالات حسی است که در بعضی موارد در تشخیص آن دچار مشکل می‌شوند که علت آن مانند آنچه در شکل مشاهده می‌شود، همپوشانی اختلال بیش فعالی و نقص توجه و تمرکز با اختلال پردازش حسی و اختلالات یادگیری است که با وجود دانش و ابزار کافی در این زمینه‌ها، باز هم تشخیص صحیح و صد درصد درست کار بسیار دشواری است. 

یکی از نکات مهم در این زمینه این است که کودکان دارای اختلال پردازش حسی، مشکل خود تنظیمی (Self-regulation) دارند و سریع عصبی می شوند، حالت های هیجانی دارند و در بعضی موارد بسیار خوابآلوده هستند، مانند کودکان بیش فعال مدام در حال حرکت هستند، دامنه توجه کوتاهی دارند و حرکات تکانشی از خود نشان می دهند و لذا امکان این وجود دارد که درمانگر در زمان تشخیص دچار مشکل بشود. اما نکات و وجوه تمایز بین اختلالات نامبرده شده وجود دارد که تا حد زیادی امکان تشخیص آن ها را از یکدیگر ممکن می سازد که در ادامه به طور خلاصه به آن پرداخته شده است:

• کودک بیش‌فعال معمولا در پاسخ به حس‌های ناگهانی یا تصادفی که برایش به وجود می آید مانند لمس شدن، صدای بلند، بوی شدید و ... واکنشی متفاوت با کودک داری اختلال حسی دارد و مثل کودکان نرمال عمل می کنند و به سادگی کنار می آید و از آن میگذرد. اما کودکی که دارای مشکل پردازش حسی است در مقابل حس‌های نگهانی هر چقدر هم سبک که باشد رفتار تکانشی شدید از خود نشان می دهد و اصلا نمی تواند به راحتی از آن بگذرد.
• کودکان دارای اختلال حسی عموما شرایط و فضاهای پایدار و از پیش تعیین شده را ترجیح می-دهند در حالیکه کودک بیش فعال، به پراکندگی، تازگی، بهم ریختگی و شلوغی محیط علاقه بیشتری دارد.
• کودک دارای مشکل پردازش حسی در ورزش و فعالیت های بدنی ضعیف عمل می کنند ولی بلعکس کودک بیش‌فعال ممکن است عملکرد قدرتمند و بهتری نسبت به همسالان خود داشته باشد و به راحتی بدرخشند.
• کودکان بیش فعال اصلا توانایی کنترل تکانه و رفتارهای هیجان‌انگیز را ندارند، نسبت به هر محرکی از خود عکس العمل نشان می دهند و بسیار Impulsive هستند درصورتی که کودک دارای اختلال حسی به راحتی می تواند خود را در مقابل تکانه کنترل کند مگر آن که حس آزاردهنده ای به او القا شود.
• مهمترین نکته در این زمینه دانستن این است که دارو درمانی بر روی کودک دارای اختلال حسی به هیچ وجه تاثیری نمی گذارد و هیچ گونه دارویی برای کنترل اختلالش به او کمک نمی-کند در حالیکه کودک بیش‌فعال اگرچه دارودرمانی آخرین روش برای درمان این اختلال است ولی داروهایی مانند ریتالین می تواند رفتار کودک را بهبود ببخشد.

متنی که خواندید به دقت و همت خانم سارا حاصلی در موسسه فرزندان برتر تدوین و تهیه شده است.