راه ها و ابزارهای تشخیص اختلال خواندن در کودکان دبستانی متفاوت هستند. اختلال خواندن به عنوان یک ناتوانی یادگیری کودکان، مراوده با دوستان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. علائم بسته به سن متفاوت است و شدت آن نیز بر شواهد تاثیر گذار خواهد بود. به طور کلی وقتی صحبت از علائم نارساخوانی میشود، باید چالش جدی در تجزیه کلماتی که صدای ساده دارند را نیز مد نظر قرار داد. این گروه برای یادگیری نحوه ارتباط صداها با حروف و کلمات تلاش می کنند در نتیجه خواندن آهسته و درک ضعیف صورت می گیرد. در این مطلب اطلاعات بیشتری برای شناسایی گروه درگیر کسب خواهید کرد.
اهمیت مهارت خواندن و نوشتن
قدرت خواندن و نوشتن درست در جامعه مدرن امروزی اهمیت بسیاری دارد. کودکان باید بتوانند این مهارت ها را کسب کنند تا خواسته های زندگی روزمره را حتی در شرایط حرفه‌ای و شغلی نیز دنبال کنند. اگر نوشتن به عنوان یک وسیله ارتباطی دچار چالش باشد، کودک از نظر اعتماد به نفس دچار ضعف جدی می شود.
آموزش خواندن، نگارش و املا از مهمترین مسئولیت های ابتدایی یادگیری هستند. اختلالات یادگیری بر این مهارت ها ضعف جدی تحمیل میکنند به طوری که کودک نمی تواند برای چنین توانمندی ابتدایی نیز مهارت داشته باشد به نحوی که شکست در تحصیل، آنها را سرخورده و ملول میکند.
علائم هشدار دهنده اختلال خواندن کودکان
کودک درگیر نارساخوانی برای مطالعه، سرعتی کند داشته و مدام تپق می‌زند. این کودکان برای نوشتن نامه مشکل جدی دارند. گاهی می توانند متن را بخوانند اما درکی از محتوا ندارند. اگر فرزند شما حتی با کلماتی که از قبل تمرین کردن است نیز ارتباط درستی نمی گیرد و اشتباهات املایی دارد، باید ارزیابی و مشاوره را جدی بگیرید.
خانواده ها باید بدانند که این گروه، گاهی کلمات را درست می نویسند و گاهی در زمان بیان، اشتباهات زیادی دیده می شود. هنگام نوشتن به طور مکرر، حروفی یا قسمتهایی از کلمات را با یکدیگر ادغام می کنند. در این اختلال، کپی کردن نوشتار به سختی صورت می گیرد. این کودکان دستخطی نامفهوم یا ناخوانا دارند. برخی می توانند به صورت کلامی، واژگان را بیان کنند اما نمی‌توانند افکار را درست بنویسند.
اگر چندین مورد از علائم هشدار دهنده را در رفتار فرزندان، مشاهده می کنید باید هر چه سریع تر متخصص درمانگر را مطلع کنید تا ارزیابی و درمان را صورت دهد.
علائم اولیه اختلال خواندن قبل از شروع مدرسه
تشخیص علائم اختلال خواندن در سنین مهد کودک و پیش دبستانی چندان ساده نیست. کودکان معمولاً مهارت خواندن و نوشتن را در دبستان به صورت حرفه ای می آموزند. قبل از شروع به مدرسه می توان زنگ خطر های هشدار دهنده را نسبت به کسب مهارت خواندن شناسایی کرد.
- تردید یا اختلال در رشد زبان را باید جدی گرفت.
- در دوران شیرخوارگی این گروه اغلب دیر شروع به صحبت می کنند. علاوه بر آن که در تلفظ و تمایز اصوات، مشکل جدی دارند.
- کودک اگرچه کلمات را بیان میکند اما قادر به انتخاب عبارات طولانی‌تر نیست.
- محدودیت دایره لغات و تکمیل جملات را نیز باید اشاره کرد.
- متخصصان، مشکلات در حوزه پردازش اطلاعات کلامی را نیز یک مسئله بیان میکنند.
- در مهدکودک و پیش دبستانی چنین مشکلاتی معمولاً در تلفیق آواها و قافیه کلمات قابل پیگیری است.
- این کودکان حتی نمی توانند اشعار و آهنگ ها را به درستی به ذهن بسپارند. همچنین درکی نسبتی به حروف ندارند.
- ناهنجاری های حرکتی و شواهدی همچون دست و پا چلفتی بودن نیز به منزله وجود چنین اختلالی تلقی میشود.
- در دوران شیرخوارگی کودک نمی‌تواند به راحتی بخزد یا در کسب مهارت های ساده همچون اسکوتر سواری چالش دارد.
- عدم حفظ تعادل را نیز باید به منزله زنگ خطر هشدار دهنده دانست.
- کودک دوست ندارد، نقاشی کند و برای امور ساده همچون بستن پاپیون، باز و بسته کردن دکمه های لباس نیز ضعف مشهود دارد.
- بی قراری حرکتی و بی‌توجهی در مهد کودک نیز چشمگیر است.
- این گروه اغلب نمی‌توانند ثابت یک جا بنشینند و به راحتی حواس پرت میشود.
- اختلالات بینایی و شنوایی نیز این کودکان را مستعد ابتلا به اختلال در ناحیه گوش، بینی و گلو می کند.
- مشکلات ادراکی و فضایی نیز بیشتر به شکل عدم قطعیت هنگام تمایز اشیا بزرگ و کوچک خود را نشان می دهد.
علائم اختلال خواندن در دوران دبستان
همه کودکان در سنین مدرسه برای یادگیری مهارت های معمولی همچون خواندن و نوشتن، چالش دارند و نباید اشتباهات معمول را جدی گرفت اما کودکان درگیر نارساخوانی برای کسب چنین توانایی هایی، محدودیت های بیشتری را تجربه می کنند.
- این گروه کودکان تمایلی به نقاشی ندارند.
- مشکلاتی برای امور ساده همچون بستن پاپیون، درآوردن یا بستن دکمه و زیپ نیز ممکن است، داشته باشند.
- این گروه برای ترسیم اشکال و تشخیص تصاویر نیز ضعف جدی نشان می دهند.
- خانواده ها باید چنین ناهنجاری های ساده ای را نیز به عنوان زنگ خطر تلقی کنند که مشکلاتی را در نوشتن نیز تحمیل میکند.
- اختلالات خواندن کودکان درگیر را با شدت های مختلفی مواجه میکند. این گروه ممکن است برای نامگذاری صحیح حروف و خواندن الفبا نیز مشکل داشته باشند.
- متخصصان بیان میکنند خانواده‌ها باید در صورت مواجهه با چنین شواهدی مراجعه به پزشک را به عنوان یک اولویت در نظر بگیرند.
- سرعت خواندن ضعیف، ادغام کلمات در جملات و یا حذف و جایگزینی و یا حتی پیچاندن کلمات در عبارات
- مشکل در شروع خواندن متن
- فراموش کردن شروع خط
- تاکید بی‌معنا هنگام خواندن
- نقص در درک مطلب
- برخی از کودکان درگیر اختلال خواندن، ممکن است نتوانند ابتدای کلمه را به درستی بخوانند اما در جملات بعدی اشتباهات بیشتری را مرتکب شوند.
- مشکلات به ویژه هنگام خواندن متون ناآشنا دوبرابر میشود.
- این کودکان به دلیل ضعف مشهود در کسب مهارت خواندن، اغلب از مدرسه میترسند و شکایت جسمی همچون درد شکم و حالت تهوع نیز دارند. باید دانست که دردهای جسمانی مرتبط با منشاء روانی هستند.
- خانواده ها میبایست ترس از پیشرفت تحصیلی را جدی بگیرند.
- مشکل در تمرکز و بیقراری حرکتی نیز مرتبط با این اختلال است. برخی از کودکان نمی توانند آنچه را که در کلاس اتفاق می‌افتد را دنبال کنند.
شناسایی اختلال خواندن
زنگ خطر های هشدار دهنده اختلال خواندن اغلب در دوران کودکی شناسایی می شود اما ممکن است برای گروهی حتی سال‌ها و دهه‌ها نیز تشخیص درست صورت نگیرد. خانواده‌ها باید بدانند درگیری با اختلال دیسلکسیا ارتباطی با هوش ندارد.
این اختلال عصبی_زیستی به دلیل چالش در بخش هایی از مغز که پردازش گفتار را صورت می دهد، ایجاد میشود. علیرغم معنای بیولوژیکی نمی توان یک آزمایش خون ساده یا اسکن مغزی را برای تشخیص قطعی این اختلال کافی دانست.
متخصصان درمانگر که ممکن است شامل تیمی از چندین فرد باشند، گروهی از تست ها و ارزیابی های خاص را مد نظر قرار می دهند. همچنین علائم گزارش شده توسط فرد، والدین و معلمان را نیز در نظر می گیرند.
متخصص گفتار درمانگر می تواند شواهد خاص رشد گفتار و زبان کودک را ارزیابی کند. اگر تردید دارید که فرزندتان دچار نارساخوانی بوده یا درگیر با علائم خاصی است باید جهت برای برگشت به مسیر طبیعی هر چه سریعتر مداخله درمانی را مد نظر قرار دهید.
کمک به موقع می تواند از چالش هایی همچون کاهش اعتماد به نفس و درگیری با اختلالات فکری، پیشگیری کند.
در چه سنی باید نارساخوانی را تشخیص داد؟
متخصصان درمانگر میتوانند اختلال دیسلکسیا را در طول زندگی شخص تشخیص دهند اما اغلب ارزیابی اولیه در بازه سنی ۳ تا ۶ سال صورت می گیرد. به طور کلی باید در نظر گرفت آزمایشات تشخیصی اختلالات یادگیری به ویژه دیسلکسیا، قابل اتکا است که کودک حداقل ۶سال داشته باشد.
خانواده ها باید همواره آگاهی خود را درباره این گروه مشکلات افزایش دهند. کودکانی که در الگوی رشد مهارتهای زبانی، تاخیر در کسب مهارت را نشان میدهند در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
نقش خانواده‌ها در درمان اختلال خواندن
خانواده ها باید بتوانند گامی برای کاهش تبعات اختلالات یادگیری به ویژه برای دیسلکسیا، صورت دهند. شاید مهمترین اقدام، افزایش آگاهی است تا اقدامات درستی، صورت گیرد. برخی از رفتارهای والدین ممکن است شدت عارضه را افزایش دهد بنابراین آگاهی می تواند به اقدامات درست منجر شود.
منابعی که برای شناخت اختلالات یادگیری میتوانند قابل اعتماد باشند ممکن است در گروه گفتاردرمانگر، معلمان و افرادی آموزش دسته بندی شوند.
انواع اختلال خواندن
متخصصان درمانگر معتقدند اختلال خواندن در دوره های درگیری، شدت یکسانی ندارد. بنابراین برای پیشنهاد رویکردهای درمانی، یک تقسیم بندی صورت گرفته است. درک درست شواهد برای خانواده ها نیز اهمیت بسیاری دارد. در دیگر مقاله سایت سعی شده است اطلاعات بیشتری در اختیار علاقمندان قرار گیرد بنابراین مطالعه آن را از دست ندهید.
اختلال خواندن نوع ۱: از شواهد اصلی این نوع اختلال خواندن باید ناتوانی در هماهنگی اصوات با کلمات را اشاره کرد. کودکان درگیر نمی توانند کلمات را به درستی تشخیص دهند.
اختلال خواندن نوع ۲: از مهمترین مشخصات این نوع اختلال خواندن می بایست ناتوانی برای رمزگشایی کلمات را مهم تلقی کرد به نحوی که درک درست، به سختی صورت می گیرد. متخصصان درمانگر برای اصلاح و پیشبرد اهداف درمانی، خدماتی را پیشنهاد میکنند که بر اساس بهبود حرکات چشم و دست است.
راه ها و ابزارهای تشخیص اختلال خواندن در کودکان دبستانی
تشخیص اختلال خواندن بر اساس عوامل بسیاری صورت می گیرد که در ادامه به چند مورد اشاره شده است.
رشد کودک و درگیری با مشکلات تحصیلی و سابقه پزشکی: متخصصان درمانگر نیاز دارند برای درک بهتر اختلال دیسلکسیا، سابقه خانوادگی و شدت درگیری با این اختلال را بدانند. البته با این وجود، شناخت مشکلات تحصیلی و موانع رشد کودکان نیز اهمیت بسیاری دارد.
شرایط زندگی خانواده: اختلالات یادگیری گسترده هستند اما نقطه مشترک تاثیر پذیری از محیط زندگی است. والدین باید دقت نظر داشته باشند که کودک از این نظر تحت فشار نباشد.
پرسشنامه: مطرح کردن پرسش هایی از کودک و اعضای خانواده می تواند ابعاد بهتری از عارضه و تبعات آن را صورت دهد. همچنین نباید نتایج تست هایی که به درک بهتر مهارت خواندن و قدرت نوشتاری کمک میکند را نیز فراموش کرد.
تشخیص مشکلات بینایی_شنوایی و مغزی: مشکلات بینایی_شنوایی و مغزی می تواند بر اختلالات یادگیری تاثیر منفی داشته باشند بنابراین باید درخواست آزمایش هایی را نیز صورت داد.
تست های روانشناسی: شناخت مشکلات تاثیر گذار بر سلامت روان نیز اهمیت بسیاری دارد. خانواده کودک می توانند نسبت به وجود مشکلات اجتماعی، اضطرابی و افسردگی آگاهی لازم را صورت دهند. انتخاب خدمات درمانی درست و متناسب به اصلاح شرایط منجر می شود.
تست خواندن و دیگر مهارت های مطالعه: ارزیابی با کمک آزمون های آزمایشی صورت می گیرد تا بتوان نسبت به پیشرفت و کیفیت یادگیری مهارتهای خواندن نیز درک بهتری داشت.
درمان نارساخوانی می تواند آینده شغلی و اجتماعی کودک را نجات دهد. باید دانست که این اختلال تنها محدود بر خواندن و نوشتن نیست بنابراین خانواده‌ها باید با شناسایی علائم هشدار دهنده هرچه سریعتر برنامه های درمانی را صورت دهند.
درمان اختلال خواندن
اختلالات یادگیری در سنین مختلف شناسایی می شوند که ممکن است شدت علایم نیز متفاوت باشد. گروه درگیر نارساخوانی اغلب با سرعت آرام در فراگیری واژگان جدید و مشکلاتی در به خاطر سپردن و خلاصه کردن متن ها مواجه اند که بر پیشرفت تحصیلی، سایه می افکند. خدمات درمانی زمانی اثرگذارند که رمزگشایی از شواهد و علائم وجود داشته باشد.
معلمان می توانند از مهم ترین افرادی باشند که با پیشبرد برنامه‌های آموزشی، فرد را همراهی میکنند. از دیگر شیوه های موثر باید تدریس خصوصی و حضور در کلاسهای ویژه که متمرکز بر ساخت واژگان و خواندن با صدای بلند هستند را اشاره کرد. در دیگر مقاله سایت، سعی شده است که به راهکارهای درمانی بیشتری اشاره شود بنابراین می توانید اطلاعات تکمیلی را مطالعه کنید.
والدین میتوانند برای ارتقای مهارت خواندن کودک، کتابهای مورد علاقه را تهیه کنند و شرایطی مهیا کنند تا بدون تنش بتوانند با صدای رسا، کلمات را بیان کنند. حضور در محیط های استرس زا می تواند احساس راحتی و لذت را از کودک بگیرد به طوری که حتی برای بیان کلمات ساده نیز انگیزه نداشته باشد.
نقاشی و پخش موسیقی از فعالیت های ساده ای هستند که تنش را از روح کودک، رها میکند و به کاهش وضعیت نابسامان اختلال منجر میشود.
اگر در خانواده، یک عضو درگیر اختلال یادگیری دارید یا فرزندتان در زمان تولد وزن کمی دارد، بهتر است بدانید که ممکن است مستعد درگیری با اختلالات یادگیری باشد. همچنین پزشکان ساختار های غیر عادی مغز را در گروهی مرتبط با مواجهه جنین با مواد نیکوتین دار، مواد مخدر، الکل و درگیری عفونت در زمان جنینی بیان می کنند.
توانمندی هر کودک، منحصر به فرد است و به گونه ای متفاوت یاد می‌گیرد. نباید هر گونه ضعف آموزشی را به منزله یک اتفاق نادر و وضعیت بغرنج دیسلکسیا، تلقی کرد.
البته گروه درگیر اختلال نوشتن با دریافت خدمات درمانی میتوانند ضعف های خود را پوشش دهند. والدین می توانند نقاط قوت و ضعف فرزند خود را بشناسند. تمرین، تکرار، صبوری و حمایت مسیر آموزش را ساده تر می کند.
استفاده از استراتژی هایی که توسط افراد کاردان پیشنهاد می شود می توانند به بهبود این مهارت منجر شوند.
افزودن دیدگاه جدید