در این مقاله به بررسی کلی آفازی می پردازیم، اختلالی از نوع ارتباطی که به دلیل آسیب مغزی اتفاق می افتند.
جدول آفازی
آفازی چیست
آفازی یک اختلال ارتباطی است که به دلیل آسیب مغزی دریک یا چند ناحیه از مغز که زبان را کنترل میکنند، رخ می دهد. این اختلال می تواند در ارتباط کلامی ، ارتباط نوشتاری یا هر دوی آنها اختلال ایجاد کند. آفازی می تواند در توانایی شما در کارهای مختلف مشکلاتی ایجاد کند، از جمله:
- خواندن
- نوشتن
- صحبت کردن
- درک گفتار
- شنیدن
طبق اعلام انجمن ملی آفازی، حدود ۱ میلیون آمریکایی نوعی بیماری آفازی دارند.
علائم بیماری آفازی چیست؟
علائم آفازی از خفیف تا شدید، بسته به شدت و محل آسیب مغزی متغیر است.
آفازی میتواند بر موارد زیر تاثیرگذار باشد:
- صحبت کردن
- درک
- خواندن
- نوشتن
- ارتباط بیانی که شامل استفاده از کلمات و جملات میشود.
- ارتباط دریافتی که شامل درک کلمات و جملات دیگران میشود.
علائمی که بر ارتباط بیانی تأثیر می گذارد عبارتند از:
- صحبت با جملات یا عبارات کوتاه و ناقص
- صحبت کردن با جملاتی که دیگران نمی توانند آنرا درک کنند
- استفاده از کلمات اشتباه یا بی معنی
- استفاده از کلمات به ترتیب اشتباه
علائمی که بر ارتباط دریافتی تأثیر می گذارد عبارتند از:
- مشکل در درک گفتار دیگران
- مشکل در فهم گفتار سریع
- مشکل در فهم آرایه ها یا صنایع ادبی (استعاره، کنایه، تشبیه و...)
انواع آفازی
چهار نوع اصلی آفازی شامل موارد زیر میشوند:
- روان
- غیر روان
- انتقالی
- سراسری
آفازی روان
آفازی روان به نام "آفازی ورنیک" هم شناخته میشود. این نوع اختلال معمولا به دلیل آسیب در قسمت چپ مرکزی مغز به وجود می آید. اگر به این نوع آفازی مبتلا باشید، می توانید صحبت کنید اما وقتی دیگران صحبت می کنند در درک آنها مشکل دارید. درصورت ابتلا به آفازی روان مشکلات زیر را خواهید داشت:
- قادر به درک و استفاده ی درست از زبان نیستید
- تمایل به استفاده از جملات طولانی و پیچیده دارید که معمولا بی معنی هستند و شامل کلمات ناصحیح یا بی معنی هستند.
- متوجه نیستید که دیگران نمی توانند شما را درک کنند.
آفازی غیر روان
آفازی غیر روان به نام "آفازی بروکا" هم شناخته میشود. این نوع اختلال معمولا به دلیل آسیب در قسمت چپ جلویی مغز به وجود می آید. درصورت ابتلا به آفازی روان مشکلات زیر را خواهید داشت:
- با جملات کوتاه و ناقص صحبت می کنید.
- قادر به انتقال پیام های اصلی هستید، اما ممکن است برخی از کلمات را جا بیاندازید.
- توانایی محدودی برای درک آنچه دیگران می گویند دارید.
- سرخوردگی را تجربه می کنید زیرا متوجه می شوید دیگران نمی توانند شما را درک کنند.
- سمت راست بدنتان ضعیف یا فلج (کم حس) است.
آفازی انتقالی
حالت آفازی انتقالی به طور معمول مرتبط با مشکل در تکرار کلمات یا عبارات خاص است. اگر به این نوع آفازی مبتلا باشید، احتمالاً وقتی دیگران صحبت می کنند متوجه خواهید شد. این احتمال وجود دارد که دیگران سخنان شما را نیز درک کنند اما ممکن است در تکرار کلمات مشکلی داشته باشید و هنگام صحبت اشتباه کنید.
آفازی سراسری
این نوع اختلال معمولا به دلیل آسیب در جلو و عقب قسمت چپ مغز به وجود می آید. درصورت ابتلا به آفازی سراسری مشکلات زیر را خواهید داشت:
- مشکلات جدی در استفاده از کلمات
- مشکلات جدی در درک کلمات
- توانایی بسیار محدود برای استفاده از چند کلمه در کنار هم
چه عواملی باعث آفازی می شود؟
آفازی بر اثر آسیب به یک یا چند ناحیه از مغز که زبان را کنترل می کنند رخ می دهد. هنگامی که این آسیب اتفاق می افتد، می تواند خون رسانی به این مناطق را مختل کند. بدون اکسیژن و مواد مغذی که از طریق خون میرسند، سلولهای این قسمت از مغز می میرند.
آفازی ممکن است به دلایل زیر رخ بدهد:
- تومور مغزی
- عفونت
- زوال عقل (دمنتیا) یا نوع دیگری از اختلالات عصبی
- بیماری های تحلیل برنده (degenerative disease) مثل آلزایمر، سرطان، دیابت، پارکینسون و....
- آسیب دیدگی سر
- سکته مغزی
سکته های مغزی شایع ترین علت بیماری آفازی است. براساس اعلام انجمن ملی آفازی، در ۲۵ تا ۴۰ درصد افرادی که دچار سکته مغزی شده اند ، بیماری آفازی رخ می دهد.
علل آفازی موقت
تشنج یا میگرن می تواند باعث آفازی موقت شود. آفازی موقت همچنین می تواند در اثر حمله ایسکمیک گذرا (TIA) رخ دهد ، که به طور موقت جریان خون به مغز شما را قطع می کند. TIA معمولاً سکته ناقص مغزی نامیده می شود.
تأثیرات TIA شامل موارد زیر است:
- احساس ضعف
- بی حسی قسمت های خاصی از بدن
- مشکل در صحبت کردن
- مشکل در درک گفتار دیگران
TIA با سکته مغزی متفاوت است زیرا اثرات آن موقتی است.
چه کسی در معرض خطر آفازی است؟
آفازی بر افراد در هر سنی، از جمله کودکان تأثیر دارد. از آنجا که شایعترین علت بروز آفازی سکته مغزی است، بیشتر افراد مبتلا به آفازی میانسال یا مسن تر هستند.
تشخیص آفازی
اگر پزشک شما مشکوک به بیماری آفازی است ، ممکن است برای یافتن منبع مشکل، آزمایش های تصویربرداری تجویز کند. سی تی اسکن یا MRI می تواند به پزشکان در شناسایی محل و شدت آسیب مغزی کمک کند. ممکن است پزشک هنگام درمان آسیب مغزی یا سکته مغزی، شما را در از نظر بیماری آفازی نیز چک کند. به عنوان مثال ، ممکن است توانایی شما را در موارد زیر مورد آزمایش قرار دهد:
- پیروی از دستورات
- نام بردن اشیاء مختلف
- مشارکت در یک مکالمه
- پاسخ دادن به سوالات
- نوشتن کلمات
اگر دچار بیماری آفازی هستید ، یک آسیب شناس گفتار (گفتار درمانگر) می تواند به شناسایی ناتوانی های ارتباطی خاص شما کمک کند. در طول معاینه ، آنها توانایی شما را در موارد زیر آزمایش می کنند:
- واضح صحبت کردن
- صحبت درباره ی یک موضوع به شکل منسجم و مرتبط
- تعامل با دیگران
- خواندن
- نوشتن
- درک زبان گفتار و نوشتار
- استفاده از انواع مهارت های ارتباطی
- بلعیدن
درمان آفازی
پزشک معالج شما گفتار درمانی را برای معالجه بیماری آفازی توصیه می کند. این روش درمانی به طور معمول به آهستگی و به تدریج ادامه می یابد. شما باید درمان را در اسرع وقت بعد از آسیب دیدگی مغز شروع کنید. برنامه درمانی خاص شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- انجام تمرینات برای بهبود مهارت های ارتباطی خود
- کار در گروه برای تمرین مهارت های ارتباطی خود
- آزمایش مهارتهای ارتباطی در موقعیتهای واقعی
- یادگیری استفاده از اشکال دیگر ارتباطات مانند زبان بدن، نقاشی و ارتباط از طریق کامپیوتر
- استفاده از کامپیوتر برای یادگیری مجدد صداها و افعال
- تشویق خانواده به مشارکت، برای کمک به برقراری ارتباط در خانه
چشم انداز افرادی که دچار آفازی هستند چیست
اگر به علت TIA یا میگرن دچار آفازی موقت هستید ، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. اگر نوع دیگری از آفازیا دارید، احتمالاً تا یک ماه پس از رخ دادن آسیب های مغزی ، برخی توانایی های زبان خود را بازخواهید یافت. با این حال، بعید است که توانایی های ارتباطی شما به طور کامل باز گردد.
چندین عامل چشم انداز شما را تعیین می کنند:
- علت آسیب مغزی
- محل آسیب مغزی
- شدت آسیب مغزی
- سن
- وضعیت سلامت عمومی
- انگیزه شما برای پیروی از برنامه درمانی تان
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد وضعیت خاص و چشم انداز طولانی مدت خود با پزشک خود مشورت کنید.
پیشگیری از آفازی
بسیاری از شرایطی که باعث آفازی می شوند قابل پیشگیری نیستند ، مانند تومورهای مغزی یا بیماریهای تحلیل برنده (آلزایمر، سرطان و...). با این حال ، شایع ترین علت آفازی سکته مغزی است. اگر خطر سکته مغزی را کاهش دهید ، می توانید خطر ابتلا به آفازی را کاهش دهید.
برای کاهش خطر سکته مغزی اقدامات زیر را انجام دهید:
- سیگار کشیدن را متوقف کنید.
- الکل را فقط در حد اعتدال بنوشید (یا ننوشید).
- روزانه ورزش کنید.
- رژیم کم سدیم (نمک) و کم چربی را رعایت کنید.
- برای کنترل فشار خون و کلسترول خود اقدام کنید.
- امکان وجود دیابت یا مشکلات گردش خون را چک کنید و برای درمان آنها اقدام کنید.
- اگر دچار فیبریلاسیون دهلیزی (نوعی آریتمی قلبی) هستید برای درمان اقدام کنید.
- در صورت بروز علائم سکته مغزی ، سریعا به اورژانس مراجعه کنید.
آفازی ورنیکه چیست
آفازی اختلالی در مغز است که بر تواناییهای ارتباطی فرد ، به ویژه گفتار تأثیر می گذارد. آفازی ورنیکه باعث ایجاد مشکل در گفتن جملات مرتبط یا درک گفتار دیگران می شود. آفازی ورنیکه متداولترین نوع آفازی روان است. این اختلال هنگامی رخ می دهد که قسمت میانی چپ مغز آسیب ببیند. این قسمت از مغز به منطقه ورنیکه معروف است ، به نام Carl Wernicke ، یک متخصص مغز و اعصاب مشهور بوده است. ناحیه ورنیك مغز زبان انسان را كنترل می كند. همچنین در نزدیکی جایی است که ما گنجینه لغات شخصی خود را ذخیره می کنیم. ممکن است شخصی که مبتلا به آفازی ورنیک است ، در پردازش معنی کلمات گفتاری دچار مشکل شود.
علائم آفازی ورنیکه
افراد مبتلا به آفازی ورنیکه ممکن است در مسائل مربوط به با توجه به گفتار و درک مطلب مشکلات زیر را داشته باشند:
- کلمات را کنار هم بچینند و جملاتی بسازند که معنی ندارند.
- کلماتی را بسازند که معنی ندارند
- از اشتباهاتشان در گفتار بی خبر باشند
- کلمات را با آهنگ یک جمله ی درست کنار هم قرار دهند درصورتیکه جمله ی گفته شده هیچ کعنایی نداشته باشد
- کلمات را معمولی و به درستی بیان کنند
- در تکرار کردن عبارات مشکل داشته باشند
- هنگام تکرار یک عبارت به آن کلماتی اضافه کنند
- حرف دیگران را قطع کنند و سریع صحبت کنند
مشکل با زبان گفتاری ممکن است بر دیگر جنبه های عملکرد مغز تاثیر نداشته باشد. آفازی با بیماری مانند آلزایمر، که در آن بسیاری از عملکردهای مغز با گذشت زمان کاهش می یابد متفاوت است. کسانی که مبتلا به آفازی ورنیک هستند ممکن است:
- توانایی خواندن و نوشتن به شدت ضعیفی دارند
- تصویر و هرچیز بصری را بهتر از کلمات نوشتاری یا گفتاری درک میکنند
- توانایی های شناختی را به غیر از مهارت های مرتبط با زبان دارند
دلایل آفازی ورنیکه
ضایعات یا آسیب دیدگی در وسط سمت چپ مغز باعث آفازی ورنیک می شود. سکته مغزی یکی از دلایل احتمالی این بیماری است زیرا جریان خون به مغز را مختل می کند. اگر خون به ناحیه ورنیکه مغز نرسد ، می تواند سلولهای مغزی را از بین ببرد و در نتیجه این نوع آفازی ایجاد می شود. آفازی بر ۲۵ تا ۴۰ درصد افرادی که سکته مغزی را تجربه می کنند ، تأثیر می گذارد.
سایر شرایطی که ممکن است در این ناحیه از مغز تأثیر بگذارد عبارتند از:
- ضربه مغزی
- تومور
- عفونت
- اختلالات عصبی
همچنین احتمال دارد دچار آفازی ای بشوید که می آید و می رود که ممکن است در اثر میگرن ، تشنج یا سایر مشکلات ایجاد شود.
تشخیص آفازی ورنیکه
اگر احتمال میدهید که بیماری آفازی ورنیکه یا هر نوع آفازی دیگری دارید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. این وضعیت ممکن است نشان دهنده تغییر قابل توجهی در مغز باشد. بسته به تشخیص بیماری شما ، ممکن است نیاز به آزمایشات پزشکی برای تشخیص علت اصلی بیماری آفازی باشید.
برای مشخص کردن علت ایجاد آفازی ورنیکه، پزشک شما نیاز به انجام آزمایشات دارد که به احتمال زیاد شامل آزمایشات تصویربرداری از مغز مانند MRI یا سی تی اسکن خواهد بود. این آزمایشات همچنین می تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دهد که سایر قسمت های مغز شما تحت تأثیر قرار گرفته است یا خیر. ممکن است لازم باشد که ارزیابی عصبی و همچنین معاینه جامع گفتار و زبان نیز انجام شود. این آزمایشات به پزشک کمک می کند تا نقص های زبان دریافتی و بیانی شما را تعیین کند. معاینه میتواند شامل موارد زیر باشد:
- از شما خواسته می شود دستورات خاصی را انجام دهید
- سوالاتی از شما پرسیده میشود که پاسخ بدهید
- از شما خواسته میشود که اشیاء را نامگذاری یا نام آنها را تکرار کنید
- وارد کردن شما در یک مکالمه
- تست کردن توانایی های خواندن و نوشتن
پس از تشخیص، پزشک ممکن است توصیه کند که یک آسیب شناس زبان گفتاری را ببینید که به شما در بهبود توانایی های زبانی کمک کند.
چشم انداز آفازی ورنیکه
آفازی ورنیکه احتمالا تواناییهای زبانی شما را کاهش میدهد، اما این امکان وجود دارد که شما با مداخله پزشکی آنها را به مرور زمان بازیابی کنید. اگر مغز آسیب دیده باشد ، در طی چند ماه بهبود می یابد. مداخلات گفتاری و زبانی وقتی موثر است که خیلی زود پس از آسیب مغزی شروع شود.
کسی که مبتلا به آفازی عمیق است نسبت به کسی که تشخیص آفازی خفیف تری دارد ، به مداخله پزشکی بیشتری نیاز دارد. درمان تخصصی برای کمک به مهارتهای زبانی و یادگیری راهبردهای جدید ارتباطی برای استفاده با خانواده و دوستان ممکن است ضروری باشد.
بررسی اجمالی آفازی برونکا
آفازی بروکا از نوع غیر روان است. آفازی بروکا ناشی از صدمه به بخشی از مغز به نام ناحیه بروكا است كه معمولاً در بخش فرانتال و سمت چپ قرار دارد. این قسمت مغز مسئول گفتار و حرکات است. این نام بخاطر پیر پل بروکا، پزشک فرانسوی که در سال ۱۸۶۱ این منطقه را کشف کرد گذاشته شده است. آفازی بروکا را گاها آفازی بیانی نیز مینامند.
علائم آفازی بروکا
درصورت ابتلا به آفازی بروکا، ممکن است بتوانید آنچه گفته میشود را درک کنید ، اما قادر به صحبت روان نباشید زیرا مغز شما در برقراری ارتباط موثر با تمام عضلات مورد نیاز برای تشکیل کلمات مشکل دارد. این مشکل میتواند احساس استیصال و خستگی زیادی برای شما ایجاد کند، زیرا می دانید چه می خواهید بگویید، اما نمی توانید کلمات را به روشی که می خواهید بیان کنید.
علائم بیماری آفازی بروکا شامل موارد زیر است:
- گرامر ضعیف
- مشکل در ایجاد جملات کامل
- حذف برخی از کلمات مانند "هست"، "و" "را" و "یک" (شخص مبتلا به آفازی بروکا ممکن است به جای" لیوان را به من بده" بگوید "من لیوان")
- اشکال در استفاده از افعال
- مشکل در بیان صداها و کلمات
- دشواری در تکرار آنچه دیگران گفته اند
- مشکل در نوشتن جملات
- مشکل در خواندن
- مشکل در درک کامل
- مشکل در دنبال کردن دستورات
- سرخوردگی
علل اختلال آفازی بروکا
هر چیزی که باعث مرگ سلولهای مغزی شود ممکن است منجر به آفازی شود. سلولهای مغزی وقتی جریان خون یا جریان اکسیژن به قسمت خاصی از مغز متوقف میشود یا کاهش می یابد، می میرند.
علل آن عبارتند از:
- سکته
- تومور مغزی
- صدمه به مغز ، مانند ضربه شدید به سر یا زخم تیراندازی
- عفونت مغزی
- بیماری های عصبی پیش رونده مانند آلزایمر
تشخیص آفازی بروکا
درصورت بروز سکته مغزی یا شکل دیگری از آسیب مغزی، پزشک علائم بیماری آفازی را چک می کند. همینطور در افراد مبتلا به بیماری های عصبی پیش رونده، درصورت مشکل در صحبت کردن یا درک زبان باید فوراً ارزیابی پزشکی انجام شود.
پزشک برای تعیین توانایی فرد در درک و برقراری ارتباط با او صحبت خواهد کرد. اگر مشکلات مربوط به گفتار یا درک مطلب آشکار یا مشکوک باشد ، آزمایش های اضافی انجام می شود.
تشخيص آفازي بروكا نياز به اسكن MRI يا سی تی اسکن دارد. این آزمایشات به تعیین دقیق منطقه ای از مغز که تحت تأثیر آسیب قرار گرفته است، و همچنین میزان آسیب، کمک می کند.
درمان آفازی بروکا
آفازی بروکا حتی بدون درمان ممکن است بهبود یابد. کار با یک آسیب شناس گفتار ، چه به صورت حضوری و چه از طریق اینترنت ، می تواند سرعت پیشرفت را به شدت افزایش دهد. هرچقدر شخص بیشتر در محیطی امن صحبت کردن را تمرین کند، احتمال ادامه تلاش برای بهبود بیشتر میشود. پیدا کردن یک گروه پشتیبانی ، کلوپ کتاب یا هر نوع دیگری از نشست های اجتماعی با افرادی با موضوع و اختلال مشابه، می تواند بسیار سودمند باشد. اگر به کسی که این اختلال را دارد اهمیت می دهید، به یاد داشته باشید که او همچنان هوش و درک قبل خود را دارد. سعی کنید کنارش باشید و شرایط را درک کنید زیرا ممکن است وضعیت فعلی خیلی برایش ناامیدکننده و خسته کننده باشد. صبور باشید و او را در جمع های خانوادگی و گروه دوستان وارد کنید. به جای اینکه دور و بر آنها و بطور غیر مستقیم صحبت کنید ، با فعال کردن آنها در مکالمات و با نگاه مستقیم به آنها ، در حلقه ی مکالمه نگه شان دارید. نکات دیگر در مورد برقراری ارتباط عبارتند از:
- جملات خود را ساده و کوتاه نگه دارید ، اما بچگانه با آنها صحبت نکنید.
- به یاد داشته باشید که علایق آنها تغییر نکرده است ، فقط توانایی صحبت کردن در مورد آنهاست که تغییر کرده است.
- تعداد زیادی سوال های با جواب "بله" و "خیر" بپرسید، یا سؤالاتی که پاسخهای ساده دارد.
- از حرکات بدن یا زبان اشاره برای تفهیم صحبت خود استفاده کنید.
- از تعامل های ساده استفاده کنید، مانند نشستن بی سر و صدا در طبیعت، جایی که می توانید از حضور یکدیگر لذت ببرید بدون اینکه زیاد صحبت کنید.
اگر بیماری آفازی بروکا دارید ، می توانید با تعامل کلامی با افرادی که به آنها اعتماد دارید ، پیشرفت خود را تسریع کنید. تکنیک های دیگری نیز وجود دارد که می توانید استفاده کنید:
- سعی کنید سر و صداهای اضافی در اتاق را کنترل کنید تا هرگونه حواس پرتی غیر ضروری را از بین ببرید.
- ممکن است احمقانه به نظر برسد، اما از یک آینه استفاده کنید و قبل از حضور در مراسم چند عبارت هایی مثل "سلام. حال شما خوبه؟" و "با تعطیلات چه میکنید؟" و ... را تمرین کنید. این کار میتواند به بالا بردن اعتماد به نفس شما کمک کند.
- تلاش کنید! به یاد داشته باشید که پیشرفت می تواند سالها ادامه یابد.
- با سرعتی که راحت هستید صحبت کنید؛ فقط مطمئن شوید که صحبت کردن را ادامه می دهید.
افزودن دیدگاه جدید