درمان (اختلال) حرکات کلیشه ای در کودکان اوتیسم دغدغه بسیاری از خانواده ها است. اوتیسم اختلالی است که محدودیت های بسیاری را برای فرد قربانی و خانواده به ارمغان می آورد به طوری که همواره نیاز به حمایت و پشتیبانی احساس می‌شود. اگر چه کودکان درگیر اوتیسم، اغلب زمان خود را به صورت بی سر و صدا بوده و در غار تنهایی خود سپری می‌کنند اما برای بهبود زندگی، استفاده از خدمات درمانی می تواند مهارت های اجتماعی آنها را تقویت نماید. در این مطلب اطلاعات کاربردی به اشتراک گذاشته شده است.
منظور از اوتیسم چیست؟
اختلال اوتیسم به عنوان یک مشکل تکاملی عصبی مطرح است که می‌توان نشانه‌های هشدار دهنده آن را در اوایل دوران کودکی شاهد بود. علیرغم استفاده از اقدامات درمانی متاسفانه بهبودی صد درصد حاصل نمی شود بلکه از طریق این خدمات درمانی، می توان شاهد کیفیت زندگی بهتر نیز بود با توجه به آن که عمده چالشهای قربانیان اوتیسم در زمینه مراودات اجتماعی و انجام رفتارهای کلیشه‌ای است.
برخی کودکان اوتیسمی را با اصطلاح "بچه های از ستارگان" توصیف می کنند، به دلیل آن که الگوهای رفتاری نسبت به مردم عادی متفاوت است و چندان قابل درک نیست.
والدین باید بدانند اگر چه عارضه در برهه های مختلف زندگی کودک همواره حضور پررنگ خواهند داشت اما بسته به شدت عارضه، سن و شرایط می‌توان نسبت به بازدهی خدمات درمانی امیدوار بود.
نتایج تحقیقات نیز مشخص کرده است که حدود ۹۰ درصد از کودکان درگیر اتیسم می‌توانند به زندگی عادی برگردند و تقریباً ۸۰ و ۹۰ درصد نیز با استفاده از برنامه های درمانی منظم شاهد بهبودی علائم خواهند بود. بنابراین مهمترین نکته، تشخیص زودهنگام و مداخله های درمانی کارآمد است.
نگاهی به تعریف اختلالات طیف اتیسم
اختلال طیف اوتیسم به عنوان یک مشکل ذاتی تکامل و عصبی دسته بندی می شود که گروه بیماران از درجات مختلف شواهد رنج می‌برند که میتواند در حوزه ارتباطات اجتماعی، شناختی، احساسات و رفتاری باشد به طوری که برای تعاملات اجتماعی چالش جدی احساس می‌کنند و گروهی نیز این اختلال را با رفتارهای تکراری و کلیشه‌ای، علایق محدود و پاسخ های حسی غیرطبیعی معرفی می کنند به طوری که حضور در برخی محیط ها به دلیل حساسیت بیش از حد نسبت به برخی مزه ها و اشیا میسر نیست.
مهمترین علائم هشدار دهنده اوتیسم
از نشانه های شاخص اوتیسم که کمک می کند والدین هوشیار شوند می‌توان اختلالات اجتماعی، مشکلات زبانی و انجام رفتارهای کلیشه‌ای را اشاره کرد. برخی خانواده ها نیز محدودیت های گفتاری را مهمترین دلیل برای مراجعه به پزشک درمانگر مطرح کرده‌اند که کمک می کند سریعتر علائم توسط والدین ردیابی شده که میتواند مسیر درمانی را کوتاه‌تر کند و نتایج کارآمدی را نیز به همراه آورد.
نداشتن ارتباط چشمی
نوزادان در ماه‌های نخست تولد برای شناخت دنیای پیرامون کنجکاوی بسیاری دارند به همین دلیل تمایل زیادی جهت برقراری ارتباط چشمی نیز دیده می‌شود اما نوزادان درگیر اتیسم، متفاوت هستند به طوری که می‌توان شواهدی از کاهش تماس چشمی را از ۶ ماهگی نیز شاهد بود به طوری که زنگ خطر اخطار دهنده به صدا در می‌آید. ممکن است والدین هم متوجه شوند که فرزندشان چندان توجهی به نگاه و حالت چهره نیز ندارد.
الگوی خاص مهارت کلامی
اگر با کودک درگیر اوتیسم، رابطه داشته باشید مطمئناً متوجه واکنش های عجیب و غریب رفتار و کلام نیز خواهید شد به طوری که قدرت گفتاری با شواهدی همچون فرکانس نسبتاً زیاد صدا و تغییرات اندک در لحن و داشتن مشکلات گرامری مشخص است، علاوه بر آن که ارتباطات غیرکلامی نیز به دلیل عدم کاربرد حالت های مختلف صورت چندان جالب نیست.
نحوه خاص بازی کردن
درمان (اختلال) حرکات کلیشه ای در کودکان اوتیسم زمانی میسر است که اطلاعاتی درباره حرکات و علایق عجیب این گروه نیز داشت. کودکان درگیر اوتیسم فاقد انگیزه و مهارت اجتماعی هستند به طوری که دوست ندارند در جمع هم سن و سالان نیز حضور داشته باشند و تنها بازی کردن را برمی‌گزینند.
عمده تمرکز اوتیسم بر توانمندی های شخص درگیر
متأسفانه اختلال اوتیسم علی رغم آن که شواهد مختلفی را برای گروه درگیر به ارمغان می آورد و تمامی قربانیان علائم یکسانی ندارند اما زندگی عادی و مراودات فرد درگیر را متحول می کند علاوه بر آن که بار سنگینی را بر دوش خانواده و جامعه نیز تحمیل می کند.
این گروه حتی به دنیای پیرامون خود و مراوده با نزدیکان نیز اهمیتی نمی دهند. چالش هایی همچون تاخیر در کسب مهارت زبانی و عدم پاسخ درست احساسی نیز موجب شده برخی این گروه را دارای عقب ماندگی ذهنی تلقی کنند. جالب آن که تعداد پسران مبتلا بیشتر از دختران بیان شده است.
لزوم درمان (اختلال) حرکات کلیشه ای در کودکان اوتیسم
قبل از آنکه به درمان (اختلال) حرکات کلیشه ای در کودکان اوتیسم بپردازیم، بد نیست با مهمترین شواهد رفتاری کودکان اوتیسمی آشنا شوید:
عدم توانایی برای داشتن روابط عادی بین فردی با دیگران
یکی از شاخص ترین علائم اوتیسم کودکان، محدودیت در مراودات اجتماعی بوده، به طوری که حتی با افراد نزدیک نیز قادر به ارتباط نبوده و چندان مهارت کلامی قدرتمندی دیده نمی شود حتی به ندرت واژگان را بر زبان جاری می‌کنند و تنها علاقمند به استفاده از چند کلمه خاص هستند در مواردی برای بیان یک جمله کامل نیز چالش جدی احساس می شود اما متاسفانه اطرافیان به دلیل ناتوانی در کاربرد مهارت کلامی نمی‌توانند این گروه از کودکان را از دنیای درونی خود خارج کنند به طوری که قادرند ساعت ها سرگرم شوند.
متاسفانه برخی از خانواده‌ها سخت‌گیری‌های بدون پشتوانه علمی دارند که نه تنها بهبودی را حاصل نمی کند بلکه منجر به تشدید علائم نیز خواهد شد.
ضعف در کسب مهارت های مختلف
کودکان اوتیسمی به دلیل توسعه نامتعادل در تمامی جنبه های هوش، نسبت به دیگر کودکان چندان از نظر فکری نیز قدرتمند نیستند و نمی توانند برای زندگی معمولی ایفای نقش کنند.
ناتوانی در کسب مهارتهای زبانی
شناخت الگوی رشد مهارت کلامی می تواند وجود عارضه اوتیسم را نیز مشخص کند. بد نیست بدانید این نقص در کسب مهارت کلامی به عنوان شایع ترین علامت در بین پزشکان مطرح است به طوری که اغلب این گروه به وضوح نسبت به سایر هم سن و سالان ضعف جدی دارند.
علایق و رفتارهای کلیشه‌ای
کودکان اوتیسمی طیف وسیعی از علایق و رفتارهای کلیشه‌ای را دنبال می‌کنند به طوری که نسبت به سایرین الگوهای رفتاری خاصی دیده می‌شود. این گروه وابستگی بسیاری به برخی از بازی ها دارند که ممکن است چندان برای سایر همسالان جذابیت نداشته باشد اما لذت واضحی را برای آنها به ارمغان می آورد.
درگیری با دیگر مشکلات
برخی از کودکان اوتیسم علاوه بر دست و پنجه نرم کردن با چالشهای ناشی از اتیسم، از دیگر اختلالاتی همچون بیش‌فعالی نیز رنج می برند که باید خانواده ها ضمن شناخت شواهد خاص، برای درمان اقدام کنند. مطمئناً پزشک درمانگر تنها کسی است که در این باره صلاحیت نظر دارد.
تاثیر شدت اوتیسم بر شواهد بالینی
عدم درمان اوتیسم می تواند کیفیت زندگی دیگر اعضای خانواده را نیز تحت تاثیر قرار دهد با توجه به آن که بهبودی کامل این اختلال ممکن نیست. شدت متفاوت علائم نیز مطرح است به طوری که گروهی شواهد خفیفی را تجربه می‌کنند و تعداد زیادی نیز برای معمولترین مسئولیت‌های زندگی نیاز به حمایت جدی دارند. متخصصین درمانگر می توانند علاوه بر قضاوت درباره احتمال درگیری کودک، برنامه درمانی تاثیرگذاری پیشنهاد دهند.
خانواده‌ها باید با نشانه‌های هشدار دهنده اُتیسم در کودکان آشنا باشند تا در زمان طلایی، مراجعه به پزشک درمانگر را صورت دهند.
عمده حرکات کلیشه ای کودکان اوتیسمی چگونه است؟
از شاخص ترین علائم هشدار دهنده اوتیسم، انجام اقدامات عجیب و غریب بوده و حرکات خاص همواره دیده می شود. این گروه علاقه مند به دویدن حول یک دایره فرضی، تکان دادن مکرر بدن و انجام حرکات تکراری هستند علاوه بر آنکه در الگوی کلامی، تکرار جملات و کلمات بر تفهیم منظور جهت درخواست نیز تاثیر گذار است.
اگر اطرافیان حتی بدون منظور ترتیب وسایل را بر هم بزنند نارضایتی بسیاری را به همراه خواهد داشت.
کودکان درگیر اوتیسم، اغلب علاقمندی های خاصی دارند که بسیار محدود نیز هستند به طور مثال برخی، علاقه بسیاری به محاسبه های ذهنی دارند و زمان خود را صرف یادگیری تقویم ها و جداول می کنند به طوری که مهارت قدرتمندی در به خاطرسپاری ایام نیز دیده می شود. برخی نیز نبوغ بالایی در نقاشی دارند اما می توانند اطرافیان را حیرت‌زده کنند. نباید از یاد برد که حساسیت بالای این گروه نسبت به محرک های محیطی می تواند، چالش برانگیز باشد به طوری که نسبت به برخی بوها، جنس ها و رنگ ها نیز واکنش خاصی نشان میدهند.
منظور از رفتار کلیشه ای چیست؟
زمانی می‌توان به یک فعالیت خاص رفتار کلیشه‌ای و نگران کننده گفت که یک مدل الگوی ثابت همواره دیده شود، علاوه بر آن که تغییری در روش اجرا نیز صورت نگیرد همچنین دلایل ناهنجاری نیز در بروز آنها تاثیرگذار باشند. بنابراین اگر فرزندتان همواره یک الگوی رفتاری خاص دارد که دائماً به همان شکل تکرار شده و هدف خاصی برای اجرای آن نیز وجود ندارد، باید نسبت به وجود اختلالاتی همچون اتیسم نگران باشید، با توجه به آنکه در این طیف اختلال، یک لیست طولانی از رفتارهای تکراری دیده می‌شود از جمله می‌توان نگاه ثابت به دستها، لمس موها و پوشاندن گوش‌ها اشاره کرد، علاوه بر آنکه در مواردی فرد سر و صدای خاصی نیز ندارد، این گروه نیز به دلیل حرکات موزون و همیشگی، دیگران را آزار می دهند.
اگرچه برخی از متخصصان بر این باورند که نمیتوان انتظار داشت این قبیل رفتارها، کامل از بین بروند اما می توان با کمک اقدامات آموزشی و درمانی، شرایطی مهیا کرد که فرد از این وضعیت رها شده و بتواند به زندگی طبیعی نزدیک شود.
تاثیرات منفی رفتارهای کلیشه‌ای برای کودکان اوتیسمی
رفتارهای کلیشه‌ای می تواند محدودیت جدی برای روند رشد طبیعی کودکان به همراه داشته باشد به طوری که موقعیت های اجتماعی نیز متاثر خواهند بود. اگر مایلید فرایند یادگیری فرزندتان به درستی پیش رود و ریسک آسیب به شخص نیز کاهش یابد، بهتر بوده هر چه سریعتر برای فرزندتان، اقداماتی را صورت دهید.
برخی از کودکان اوتیسمی نیز به دلیل محدودیت هایی در سطح جسمانی به ویژه درد یا ناراحتی، اقدام به حرکات تکراری می کنند بنابراین چنین رفتاری را باید به منزله زنگ خطر هشدار دهنده تلقی کرد.
شما نیز با کودک اوتیسمی مواجه شده اید که همواره دستمال را در دست خود می‌گیرد و آن را تکان می‌دهد که چنین واکنشی میتواند اثر محافظتی نسبت به موقعیت ناخوشایند باشد.
برای کاهش رفتارهای کلیشه‌ای باید برخی جنبه ها را نیز در نظر گرفت، مطمئنا اگر فرزندتان در موقعیتی چالش برانگیز بوده و همواره جیغ می کشد استفاده از دستها و یا سرزنش کلامی چندان ایده خوبی نیست ولی میتواند وضعیت را نیز بغرنج کند بنابراین باید مدیریت رفتار را نیز مدنظر قرار داد و راهکارهای درست را استفاده کرد تا شاهد سرخوردگی و عصبانیت نبود.
درمان (اختلال) حرکات کلیشه ای در کودکان اوتیسم با شناخت دلایل پنهان این مشکلات
شناخت علت رفتار کلیشه‌ای میتواند کمک کند، هرچه سریعتر ریشه چنین مشکلی را از بین برد علاوه بر آنکه برای مدیریت وضعیت نیز چاره‌ای اندیشید. اگر فرزندتان احساس درد دارد و یا با ناراحتی مواجه است، مطمئنا نمی تواند رفتار طبیعی داشته باشند. گروهی از کودکان نیز به دلیل الگوی ثابت در رژیم غذایی ممکن است با چالش هایی همچون اسهال، مواجه باشند که مشکلات آن نیز گسترده هستند.
انجام ارزیابی حسی می تواند بسیار کمک کننده باشد، متخصصان کاردرمانی آموزش درست را به خانواده ها ارائه می کنند تا متناسب با دستورالعمل های تاثیرگذار، گامی برای رهایی از این کلیشه ها و یا کاهش تبعات آن برداشت.
فعالیت های بدنی می توانند ضمن بهبود وضعیت سلامتی برای کاهش تبعات مشکلات کلیشه‌ای نیز کارآمد باشند. خانواده‌ها بهتر است در زمان طلایی اقداماتی را صورت دهند. کودکان درگیر اوتیسم نیز می توانند محیط را از طریق احساسات و اقدامات مرتبط درک کنند، بنابراین داشتن تعاملات اثربخش گامی موثر برای رهایی از این عمل نگران کننده است.
برخلاف نظر اغلب افراد که تصور می کنند حضور در موقعیت های چالش برانگیز برای کاهش رفتارهای کلیشه‌ای باید حداقل برسد، درست نیست بلکه باید فرصتی فراهم کرد فرد در این موقعیت ها حضور داشته و برای آموزش رفتار نیز مقدماتی را بداند تا برای رفتارهای درست، آمادگی داشته باشد.
نحوه بهبود چالش های ناشی از اختلال طیف اتیسم
بهبود تعاملات اجتماعی می بایست هدف نخست درمان اوتیسم باشد با توجه به اینکه این گروه تعاملات اجتماعی ضعیفی دارند که میتواند شامل ضعف در کاربرد ارتباط چشمی، حالت چهره، دستورالعمل‌های زبانی و ارتباطات غیر کلامی باشد. کاربرد آموزشات کارآمد کمک می کند کودکان، تعاملات خود را هدفدار پیش ببرند و برای حضور در جمع های گسترده تر نیز انگیزه داشته باشد.
متاسفانه کودکان اغلب رفتارهای خاصی همچون تکان دادن سر جهت مخالفت و حرکات کلیشه‌ای دیگری جهت بیان عدم تمایل خود برای حضور در اجتماعات نشان میدهند.
باید پذیرفت، بسته به شدت اختلال، قدرت در انجام فعالیت های اجتماعی دیده می شود. خانواده‌ها می‌توانند بازی های ساده ای را پیشنهاد دهند به طوری که انگیزه لازم را نیز وجود داشته باشد، مطمئناً کودک رفته‌رفته میتواند احساسات معمول را در تعاملات اجتماعی نشان دهد. از جمله می‌توان شادی و درد، پیروزی و شکست، ناامیدی و حسادت را اشاره کرد.
آموزش رفتاری هدفمند برای کودکان اوتیسمی چگونه است؟
اگرچه تقویت تعاملات اجتماعی می تواند برای آموزش رفتارهای مناسب کودکان اوتیسمی پیشنهاد شود اما والدین باید در نظر بگیرند، علاوه بر درگیری با شدت خاص عارضه، کودکان ویژگی‌های شخصیتی متفاوتی دارند بنابراین نمیتوان یک برنامه درمانی را برای تمامی گروه کارآمد دانست علاوه بر آنکه استفاده از شیوه‌های تقویت مثبت و منفی یا تنبیه بدنی نتیجه بخش نیست.
به طور مثال والدین می‌توانند بر روی آموزش رفتارهای ارتباطی مناسب تمرکز کنند به طور مثال کودک وقتی ببیند مادر در زمان حضور در منزل شروع به لبخند زدن میکند و یا شنیدن ندای پدر موجب واکنش ارتباطات اجتماعی شده برای این قبیل رفتارها، اهمیت قائل می شود.
بازی های مناسب برای کودکان اوتیسمی
درمان (اختلال) حرکات کلیشه ای در کودکان اوتیسم می تواند با انتخاب بازی های مفرح و سرگرم کننده باشد که کمک بسیاری نیز برای تقویت مهارت ها به همراه دارد. یادگیری از طریق شیوه‌های سرگرم کننده و منظم می تواند برای تمامی کودکان، فارغ از سطح درگیری با اختلال اوتیسم، جذابیت داشته باشد.
بهتر است زمانی را برای حضور کودک در فضای باز و پارک انتخاب کرد که متناسب با سن و سطح رشد توانمندی صورت گیرد. همچنین اعضای خانواده می‌توانند با حمایت لازم کمک کنند که کودک در پارکها، باغ وحش ها و زمین های بازی احساس بهتری داشته باشد. از جمله فعالیت های دونفره می‌توان به قصه‌گویی، ساخت وسایل با اشیای کوچک و حضور در پارک برای پیاده روی اشاره کرد که آرامش ذهنی و شادی بسیاری را نیز به ارمغان می‌آورد.
بسیاری از خانواده ها تلاش می کنند که فرزندشان را از رفتارهای کلیشه‌ای دور کنند و برای فعالیت های معمول انگیزه داشته باشند از جمله رفتارهای چالش برانگیز، می توان پریدن و تکان خوردن مداوم بدن را اشاره کرد که قبلتر با کلیشه های مشترک رفتاری کودکان اوتیسم بیشتر آشنا شدید.
علل اصلی اوتیسم در کودکان چیست؟
علت اوتیسم در کودکان، سوال بسیاری از خانواده ها است، این قبیل چالش ها در مراحل مختلف رشدی، مشکلات عدیده ای را به ارمغان می آورد به طوری که این گروه محدودیت های بسیاری را در زمینه روابط بین فردی، آموزش و حتی اشتغال احساس می کنند.
البته باید پذیرفت وضعیت هر بیمار نیز با سایرین متفاوت است. در ادامه بیشتر به عوامل تاثیر گذار بر بروز اوتیسم در گروه درگیر اشاره می شود تا بدانید چه عواملی می‌توانند ریسک محدودیت های ناشی از اختلال را پررنگ کنند:
عوامل ژنتیکی
اگرچه متخصصان نتوانستند علت دقیق اختلال طیف اوتیسم را به طور قطعی بیان کنند اما اعتقاد بر این است که عوامل ژنتیکی تاثیر بسزایی بر بروز چنین شواهدی دارند. ژن های متعدد می توانند چنین چالشی را رقم زنند همچنین این گروه از اختلالات در برخی از خانواده‌ها، شیوع بالاتری دارد.
مطالعات نیز نشان داده است خواهران و برادران مبتلا به اختلال طیف اوتیسم نسبت به کودکانی که چنین شواهدی در خانواده دیده نشده است، شانس بیشتری برای درگیری با چالش اتیسم دارند. حدود ۱۰ درصد از بیماران درگیر اوتیسم با دیگر بیماریهای ناشی از جهش ژنتیکی همچون سندروم داون، سندرم ایکس شکننده نیز مواجه هستند.
سبک زندگی غلط
مادران باردار باید در انتخاب رژیم غذایی و محیط زندگی دقت نظر داشته باشند تا ریسک ابتلا برای نوزاد کاهش یابد. آلاینده های محیطی می توانند بر سلامت جنین تاثیر مخرب برجای بگذارند.
نگرش های اشتباه رایج درباره اختلال طیف اوتیسم در کودکان
نمیتوان سبک تربیتی و انضباط بیش از حد را در بروز اختلال طیف اوتیسم تاثیرگذار دانست بنابراین بهتر است این دیدگاه را منسوخ شمرد. برخی نیز ممکن است نسبت به دریافتی واکسیناسیون سرخک و اوریون و سرخچه نگرانی داشته باشند به دلیل آنکه شایعات بیان کرده است که رابطه ای بین دریافت واکسیناسیون و درگیری با اختلالات طیف اوتیسم وجود دارد، در حالی که نتایج تحقیقات علمی چنین شواهدی را رد میکند.
علائم اختلال طیف اوتیسم در چه حوزه‌هایی بیشتر هستند؟
شناخت علائم اختلال طیف اوتیسم به خانواده ها کمک می کند مطابق با این نقشه راه برای درمان گام بردارند و بتوانند در موقعیت‌های اجتماعی مختلف، عملکرد روشنی داشته باشند. در ادامه به چند مورد رفتارهای شایع اشاره شده است:
عملکرد اجتماعی گروه درگیر همواره یکسان نیست، برخی ممکن است بی تفاوت، منفعل و یا بیش از حد مشتاق باشند اما باید نقص در تعاملات اجتماعی را پذیرفت. این گروه از کودکان در سنین کمتر برای منافع خود به دیگران نزدیک می شوند به طوری که زمان صرف غذا و یافتن اسباب بازی، حتی به زور برای اهداف خود تلاش می کنند اما نمیتوان انتظار ارتباط عاطفی را داشت به طوری که نسبت به لمس بدنی و بغل کردن و بوسیدن، واکنش شدیدی نشان میدهند.
از دیگر وجوه رفتار اجتماعی نامناسب کودکان درگیر اتیسم، می‌توان عدم برخورد درست نسبت به لبخند زدن و درک پیام های اجتماعی را اشاره کرد. این گروه گوش دادن را نیز دوست ندارند به طوری که ممکن است در ابتدا ناشنوا نیز تلقی شوند. کودکان اوتیسمی به دلیل ضعف در کسب مهارت های زبانی برای بیان علایق خود نیز چالشهای جدی دارند و لحن عجیب و غریب نیز موجب تعجب اطرافیان می شود.
عمده کلیشه های رفتاری کودکان اوتیسمی را می‌توان در موقعیت‌هایی احساس کرد که فرد هیجان زده، پریشان و یا عصبی می‌شود به طوری که حرکات خاصی همچون کف زدن با دست ها، دویدن به جلو و عقب، ضربه به سر و تاب خوردن بدن را انجام میدهند.
نباید از یاد برد در الگو های گفتاری نیز تکرار کلمات و استفاده نادرست از واژگان میتواند به منزله وابستگی جدی نسبت به دایره واژگان خاص باشد.
اگر شما نیز فرزندی درگیر اتیسم دارید حتما نسبت به پایبندی به روال خاص نگرانی دارید به طوری که نمی توان حتی در انتخاب غذا، مسیر رفت و آمد و انتخاب اسباب‌بازی نیز تغییرات را بپذیرند.
تاثیر آموزش رفتار بر کاهش اختلال طیف اوتیسم
در حال حاضر نمیتوان انتظار درمان کامل اختلالات طیف اتیسم را داشت اما مطمئنا آموزش مناسب رفتاری میتواند در ایجاد مهارتهای ارتباطی، اجتماعی و تقویت توانمندی ها کارآمد باشد علاوه بر آن که سازگاری با جامعه را نیز ممکن می کند.
خانواده و کاردرمانگران برای مشاهده نتایج، نکاتی را باید مد نظر قرار دهند. انتخاب شیوه های درمانی بهتر است متناسب با نیازهای فردی کودکان باشد به همین جهت متخصصان پس از ارزیابی دقیق، روش هایی را انتخاب می‌کنند که میتواند چالشهای متمرکز بر تعاملات اجتماعی و زبانی را کاهش دهد به طوری که برای سازگاری اجتماعی نیز آمادگی لازم را داشته باشند.
آموزش چند جانبه فشرده و طولانی میتواند برای کودکان درگیر نتایج شایانی را به همراه داشته باشد اما والدین باید همواره از فرزند بیمار خود حمایت کنند تا رفته رفته انگیزه حضور در اجتماعات بزرگ‌تر را نیز کسب نماید.
آموزش تفکر اجتماعی نیز به کودکان کمک می کند، بتوانند افکار، احساسات و عقاید و مقاصد دیگران را بهتر بفهمند و ارتباط کارآمدی را نیز برقرار کنند. متاسفانه این گروه از کودکان حتی با کودکان گروه هم سن و سال نیز ارتباطات موثری را ندارند و اغلب بدون راهنمایی، ضعف های مشهودی را نشان می دهند.
درمان دارویی اوتیسم
مدرکی وجود ندارد که نشان دهد، داروها می‌توانند مشکلات اجتماعی و ارتباطی گروه درگیر اوتیسم را بهبود بخشند اما می‌توان از این طریق امیدوار بود رفتارهای تهاجمی، خود آزاری، ناراحتی های احساسی و فعالیت‌های کلیشه ای کمرنگ شود علاوه بر آنکه اختلال خواب و عملکرد نامطلوب تحصیلی نیز کاهش می یابد.
الگوی خواب کودکان اوتیسم چگونه است؟
اگرچه اوتیسم، عمده محدودیت‌های خود را بر وجوه مراودات اجتماعی تحمیل میکند اما باید الگوی خواب بی نظم را برای کودکان درگیر انتظار داشت، علاوه بر آنکه مشکلات دیگری نیز دور از انتظار نخواهد بود که کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار میدهند. می‌توان با شیوه های درمانی نیز چنین معضلاتی را کاهش داد. متاسفانه برخی از خانواده ها نگرش درستی درباره اوتیسم ندارند و رفتارهای نامناسبی همچون تنبیه را انتخاب می‌کنند که میتواند از نظر روانی نیز تبعاتی را تحلیل کند بطوری که کودک نه تنها شاهد بهبودی نخواهد بود بلکه افسردگی و تنهایی را نیز تجربه میکند.
اگر فرزندتان کیفیت خواب ایده آلی ندارد با دارو درمانی میتواند کارآمد باشد اما نباید با اقدامات بدون پشتوانه علمی برای رهایی از مشکلاتی همچون دشواری در خوابیدن، بی قراری یا زود بیدار شدن گام برداشت.
درمان مشکلات ناشی از خواب همواره به دلیل وجود شواهد اوتیسم نیست بلکه رفتار غلط چنین پیامدهایی را منجر شده است. شرایط منزل نیز باید برای این گروه از کودکان ایده آل باشد. مطمئنا سر و صدا می تواند واکنش غیر معمول را به همراه داشته باشد، علاوه بر آن که نور و صدای مزاحم را نیز باید مدیریت کرد. داشتن رژیم غذایی سالم که منجر به بیماریهای گوارشی نشود را نیز نباید از یاد برد.
نکاتی برای والدین درگیر اوتیسم کودکان
والدین درگیر اوتیسم کودکان چندان زندگی لذت بخشی ندارند علاوه بر آنکه همواره باید نسبت به رفتار فرزندشان دقت داشته باشند همچنین نباید از یاد برد که کیفیت زندگی خانواده نیز متحول شده است و این چالش، آرامش را برهم می‌زند بنابراین مشاوره با متخصصان درمانگر به ویژه در حوزه روانشناسی میتواند برای اثربخشی شیوه‌های درمانی کارآمد باشد.
همانطور که اشاره شد، درمان دارویی چندان نتیجه شایانی برای تبعات اتیسم ندارد اما دیگر شیوه‌ها توانسته‌اند حمایت لازم را از این گروه اختلالات به ارمغان آورند بنابراین مراجعه زودهنگام به پزشک، بازدهی خدمات درمانی را مشخص میکند.
ارزیابی و تشخیص اوتیسم با کمک والدین تسریع می‌یابد بنابراین اگر احساس می کنید فرزندتان دارای علائم طیف اوتیسم است بهتر است، برای ارزیابی اولیه راهی مطب متخصصان درمانگر شوید، معلمان و پرستاران نیز می‌توانند برای ارزیابی دقیق تر نقش تاثیرگذاری داشته باشند.
این گروه از کودکان همواره شدت یکسانی از اختلالات اوتیسم را تجربه نمی کنند به همین دلیل برخی حتی با حمایت معمولی نیز می‌توانند در مدارس برای آموزش و تربیت شوند اما نیاز بوده معلمان و کارکنان نیز اطلاعاتی در این زمینه داشته باشند تا نقص در مهارت اجتماعی برای مدیریت رفتار، چالشهای را رقم نزند.
حضور در جلسات درمانی تنها محدود به چند هفته نیست بلکه باید همواره از راهنمایی های متخصصان درمانگر بهره برد.
هوش و رشد زبان کودکان درگیر اوتیسم یک شکل نیست اما می‌توان برای توسعه این توانمندی هایی گام برداشت. اغلب از گروه درگیر می توان انتظار هوش معمول و متوسط را داشت به طوری که تنها چالشهای اجتماعی و عاطفی و رفتاری متوسطی را تجربه می کنند.
برای والدین آسان نخواهد بود که بدانند فرزندشان درگیر اختلال شده است و حتی میتواند مهارتهای مختلف را تحت تاثیر قرار دهد به طوری که انجام معمولترین مسئولیت‌ها نیز به سختی میسر است اما در صورت مشاهده علائم هشدار دهنده، باید مراجعه زودهنگام به متخصص درمانگر داشته باشند.
متخصصان حوزه اعصاب و روانپزشکی، روان شناسی و رشد رفتاری می توانند برای معاینه و تشخیص بسیار کمک کنند. مطمئنا ارزیابی فیزیکی تنها نمی تواند کارآمد باشد، علاوه بر آزمایشات مربوطه پرسشنامه های نیز در اختیار خانواده‌ها قرار خواهد گرفت تا نسبت به رفتار خاص این گروه یک دیدگاه درست داشته باشند.
درمان های دارویی و دیگر درمان های فیزیکی، تنها بر برخی شواهد این مشکل تاثیرگذارند اما نمیتوان انتظار داشت سایر محدودیت‌ها کامل برطرف شوند.
خانواده ها بهتر است نسبت به علایق فرزندشان، دانش کافی داشته باشند تا متناسب با سلیقه از اسباب بازیها و اشیایی که می‌توانند برای یادگیری مهارت های مختلف استفاده شوند، کمک بگیرند. آموزش رفتاری را می توان در هر زمان و مکان به ویژه هنگام انجام فعالیت های روزمره نیز به کار برد، بنابراین تمامی فرصت هایی که کودک از صبح زود تا زمان خواب کنار والدین است، می توان برای یادگیری به کار برد که نتایج شایانی در بهبود تعاملات اجتماعی نیز خواهد داشت.
سخن آخر
درمان (اختلال) حرکات کلیشه ای در کودکان اوتیسم خواسته اغلب والدین است و باید دانست آگاهی از علائم هشدار دهنده میتواند مسیر درمانی را کاهش دهد. متاسفانه بسیاری از خانواده ها زمان شناخت علائم را به تعویق می‌اندازند در حالی که می‌توان شاهد بود، زنگ خطر های هشدار دهنده در سال نخست تولد نیز قابل پیگیری هستند به طوری که نوزاد نه تنها واکنشی نسبت به اطرافیان ندارد بلکه الگوی کسب مهارت کلامی و واکنش نامناسب به آغوش و بوسه نیز بسیار نگران کننده است.
توصیه می‌شود خانواده ها اگر احساس می کنند فرزندشان مهارت های معمول را متناسب با سن کسب نمی‌کند هر چه سریعتر با متخصص درمانگر مشاوره ای را صورت دهند تا ضمن ارزیابی دقیق، برنامه درمانی پیشنهاد شود.
خانواده ها ممکن است خود نیز برای حمایت لازم از فرزندشان نیاز به مشاوره روانشناسی داشته باشند بنابراین برای سلامت فرزندتان می توانید با گروه هایی که چنین چالشی را تجربه می‌کنند نیز مراوده داشته باشید تا زمان اشتراک ایده ها هرچه سریعتر چالش ها کمرنگ شوند.
افزودن دیدگاه جدید