لکنت زبان در کودکان ۲ و ۳ ساله چندان اتفاق نادری نیست. لکنت زبان به عنوان یک ناروایی گفتاری نسبتا شایع ممکن است در هر خانواده کودکی را درگیر کند. والدین همواره از گفتار درمانگر می پرسند که کودک را از این عارضه آگاه کنند یا خیر؟ متاسفانه گروهی از خانواده ها به جای همراهی و پشتیبانی از فرزند خود رفتارهای تحقیر آمیز و تمسخرگونه نشان می دهند که نه تنها کمکی به بهبودی نمی کند بلکه اعتماد به نفس کودک نیز قربانی این سهل انگاری می شود با همراه باشید تا آگاهی خود را درباره رفتار درست افزایش دهید.
همانند چهره و ظاهر، اختلالات (لکنت زبان) وراثتی و غیر انتخابی هستند.
این مطلب در ابتدا به تعاریف می پردازد و در انتها راه حل هایی برای کاهش لکنت زبان در کودکان ۲ و ۳ ساله ارائه می دهد.
جدول محتوایی
اهمیت کسب مهارت های زبان و گفتار
زبان بعنوان یک ابزار ارتباطی شاخص علاوه بر اینکه مراودات تاثیر گذاری را شکل می دهد، یکی از پایه های اصلی در آموزش، اشتغال و حتی ازدواج عنوان می شود.
تشخیص به موقع عارضه های گفتاری به ویژه لکنت زبان در سن طلایی می تواند شانس بهبودی را دو چندان کند.
لکنت زبان چیست
از مشهودترین علائم لکنت زبان می توان تکرار کلمات و جملات را اشاره کرد البته گروهی ضعف خود را به صورت کشیده گویی و توقف به ویژه در زمان بیان اصوات سخت نشان می دهند.
بد نیست بدانید که من من کردن و لکنت در برخی از کودکان به صورت ناگهانی تظاهر می شود، متاسفانه رفتارهای غلط اعضای خانواده به ویژه تمسخر سبب ماندگاری می شود؛ آسیب شناسان گفتار و زبان تربیت شده اند تا این رنج و سختی را کاهش دهند، استمرار و صبوری از کلید های اصلی کسب نتایج هستند بجای اشاره مستقیم ضعف کودک و سرزنش به او احساس امنیت بدهید.
لکنت طبیعی در کودکان ۲ و ۳ سال چگونه است
اگر فرزند خردسالی دارید که در برخی از مواقع مانند خستگی و یا شرایط تنبیه عبارات را تکرار می کند، نگران نباشید این مشکل چندان جدی نیست و پس از مدتی خود به خود برطرف می شود. آمارها نیز نشان می دهد که ۵ درصد از کودکان در برهه ای از سنین ۲ تا ۵ سال ممکن است چنین شواهدی را نشان دهند.
با توجه به اینکه کودکان از همان نخستین روزهایی که حرف می زنند در تلاش اند تا پیچیدگی زبان را بیاموزند و دایره واژگان خود را وسیع کنند، ممکن است اختلالاتی را در این مسیر نشان دهند.
عوامل بروز لکنت زبان در کودکان ۲ و ۳ ساله
لکنت زبان بعنوان یک اختلال روانی گفتاری ممکن است در تمامی کودکان ایجاد شود اما در برخی شانس ابتلا بیشتر است. در ادامه به عوامل خطرزا لکنت زبان در کودکان ۲ و ۳ سال اشاره می شود:
- سابقه خانواده: نقش ژن ها و سابقه خانوادگی را در لکنت زبان نمی توان کتمان کرد.
- جنسیت: دختران کمتر از پسران هم سن درگیر لکنت زبان می شوند.
- سن شروع: کودکانی که شواهد کلامی لکنت زبان را قبل از چهار سالگی نشان می دهند بیشتر از افرادی که در سنین پایین تر دچار لکنت می شوند دچار حالت شدیدتر این عارضه می شوند.
- درگیری با دیگر اختلالات گفتاری: بد نیست بدانید درگیری با دیگر اختلالات گفتاری شانس بروز لکنت را دو چندان می کند.
چالش در تشخیص درست لکنت زبان در کودکان ۲ و ۳ ساله
برای غلبه بر لکنت زبان کودک، تشخیص به موقع علاوه بر اینکه بازدهی درمان را دوچندان کند می تواند از بروز پیامد های این عارضه پیشگیری کند، بسیاری از افرادی که دچار تاخیر در دریافت خدمات گفتار درمانی شده اند حال آنچنان اعتماد به نفسی برای سخنوری و حتی انجام فعالیت های اجتماعی نیز ندارند و انزوا و گوشه گیری را ترجیح می دهند.
وقتی می بینید که کودک شما برای حرف زدن و بیرون آوردن کلمات تلاش و تقلای زیادی می کند، زنگ هشدار وجود لکنت زبان به صدا در می آید به ویژه که فرزندتان قبلا در صحبت کردن چندان چالشی نداشته باشد.
همواره باید بدانید که لکنت زبان ناگهانی، دور از انتظار نیست. خوشبختانه تقریبا ۷۵ درصد از کودکانی که چنین شواهد گفتاری را نشان می دهند، بهبود می یابند، اما شما بعنوان یک پدر و مادر آگاه ممکن است با این پرسش مواجهه شوید که چه موقع این مرحله از رشد گفتاری طبیعی است و در چه زمانی باید نگران شد.
تفاوت لکنت طبیعی و لکنت ناروایی گفتاری
گفتار درمانگران معتقدند که پاسخ چندان ساده نیست، اما شما می توانید با مشاوره و ارزیابی، بعد از تشخیص بهبودی را بدست آورید. زمانی که کودکان در حال آزمون و خطا برای داشتن یک رابطه کلامی موثر هستند، مشاهده وقفه و حتی اشکالات تلفظی دور از تصور نیست و باید آن ها نادیده گرفت.
اما لکنت زبان متفاوت از این مراحل رشد است و ممکن است در هر زمانی اتفاق بیافتد، اگر چه مشکل گفتاری در افراد مختلف متفاوت هستند اما این ناروایی گفتاری معمولا به شکل تکرار گویی قابل تشخیص است. در ادامه به چندین رفتار که ممکن است با لکنت زبان اشتباه گرفته شود، اشاره می شود:
نمونه هایی از رفتارهای غیر لکنتی: تردید در انتخاب واژگان درست، استفاده از عباراتی مانند اون، اوه، خب یا ... بازبینی در گفته ها مانند سگ است- سگ بازی می کند، تکرار عباراتی همچون من می خواهم بروم.
نمونه هایی از رفتار لکنتی: تکرار کلمات معمولا بیشتر از یک بار اتفاق می افتد مانند من یک موز موز موز می خواهم. تکرار هجا ها و اصوات مانند تِ تِ تِ توپ، طولانی شدن کلمات و مکث بسیار.
تنوع لکنت زبان در کودکان ۲ و ۳ سال
خانواده ها می بایست بدانند که فازع از ماهیت لکنت زبان ممکن است، در هر کودک متفاوت تظاهر یابد، بجای اینکه به توصیه افراد ناآگاه و یا فامیل و آشنا عمل کنید، بهتر است مشاوره با درمانگران گفتار و زبان را در اولویت بگذارید.
در جلسات مشاوره ای علاوه بر گفتگو درباره موارد نگران کننده، می توانید تکنیک های تاثیر گذار را بیاموزید تا فرزندتان در زمان حرف زدن تنش و رفتارهای مبارز گونه را کمتر نشان دهد.
اگر چه تشخیص لکنت زبان چندان ساده نیست و بعنوان یک اختلال پیچیده گفتاری دسته بندی می شود اما درمان زود هنگام می تواند به کم رنگ کردن عارضه منتهی شود، گفتار درمانی به عنوان موثر ترین راهکار به زندگی میلیون ها انسان کمک کرده است تا مانند افراد عادی بدرخشند.
سن بروز شواهد تشخیصی لکنت زبان
لکنت زبان معمولا شواهد را از ۳ تا ۶ سالگی نشان می دهد، اگر چه برخی پس از دوران بلوغ ممکن است به دلیل درگیری هایی همچون ترس، فشار روحی، مشکلات عاطفی، مرگ عزیزان، طلاق والدین و ... دچار این عارضه شده باشند.
نگران نباشید، حال متخصصان بسیاری وجود دارند که این ناروایی گفتاری را به راحتی برطرف می کنند و اعتماد به نفس را به فرد باز می گردانند.
چند باور غلط والدین درباره لکنت زبان کودکان ۲ و ۳ سال
- باور غلط۱: من باید جملات فرزندانم را تصحیح کنم و به پایان برسانم تا لکنت زبان او را اذیت نکند.
- واقعیت: لطفاً این کار را نکنید اگر چه مشاهده فرزندتان برای تقلای بیشتر ممکن است دردناک باشد اما اجازه دهید، کودک خود جمله را به پایان برساند. رفتارهای فشار گونه حتی می تواند به به تشدید لکنت نیز بیانجامد، تماس چشمی مستقیم و رفتارهای تشویق گونه به او اطمینان خاطر می دهد که او و عارضه اش را پذیرفته اید.
- باور غلط ۲: سبک زندگی خانواده تاثیری در لکنت کودکان ۲ و ۳ سال ندارد.
- واقعیت: حقیقتاً سبک زندگی غلط می تواند لکنت و شواهد آن را به ویژه در کودکانی که مضطرب هستند بیشتر کند، استرس و حساسیت های بی جا، یکی از رایج ترین عوامل ایجاد کننده لکنت زبان هستند.
- باور غلط ۳: من باید اطمینان پیدا کنم که در اطراف فرزندم لکنت وجود ندارد.
- حقیقت: اگر چه متناقض به نظر می رسد اما حضور کودک در کنار فرد بزرگ سال آشنای که درگیر این عارضه است می تواند مفید باشد، کودکان علاوه بر رنج و سختی که در بیان کلمات احساس می کنند، فشار روحی نیز دارند. مراوده با افراد درگیر احساس راحتی و همراه بودن به همراه دارد؛ حتی می توان از این شیوه برای آگاهی کودکانی که چندان از مشکل گفتاری خود مطلع نیستند، استفاده کنید و آن را یک مسئله عادی جلوه دهید.
- باور غلط شماره ۴: من باعث لکنت فرزندم شدم.
- حقیقت: بروز لکنت در کودکان ۲ و ۳ سال اگر چه به عوامل بسیاری وابسته است اما والدین تنها نقش تاثیر گذار را ندارند بلکه ژنتیک را نباید فراموش کرد اما در بسیاری از خانواده ها شرایط محیطی را برای کودکان مضطرب کاهش می دهند تا این عارضه تشدید نشود.
شیوع لکنت در کودکان ۲ و ۳ ساله
به طور کلی ۲۵ درصد کودکان در نخستین روزهایی که درگیر آموزش مهارت های گفتاری اند، لکنت زبان دارند و از این بین ۷۵ درصد به شکل خود به خود و بدون دریافت خدمات درمانی بهبود می یابند.
ماندگاری عارضه بیش از ۶ ماه زنگ خطر را برای دریافت استراتژی درمانی به صدا در می آورد، نحوه گفتگو درست و سالم از سنین پایین یاد گرفته می شود، باید پذیرفت زبان انسان بسیار پیچیده تر از حیوانات است و توانایی های بالقوه، سبب شده به راحتی طیف گسترده ای از اصوات را تولید کرد اما ناروایی های گفتاری ممکن است برخی را برای استفاده از این موهبت طلایی به چالش بیاندازد.
علت بروز لکنت زبان در کودکان ۲ و ۳ سال چیست
علاوه بر ژنتیک که سبب ابتلای افراد زیادی به لکنت زبان شده است، نباید نقش تاثیر گذار مشکلات گفتاری دیگر را از قلم انداخت، همچنین در افراد بزرگسال معمولا پس از سکته مغزی و یا ضربه به سر فرد قادر نیست به درستی سخن گوید و شواهدی از لکنت زبان را نشان می دهد.
نخستین علائم لکنت زبان معمولا در سنین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی کودک ممکن است شکل تقلای زیاد برای آموزش درست واژگان و سیستم جمله سازی درست مشاهده شود که کودک فشار مضاعفی را احساس می کند و چندان موفقیت نیز به دست نمی آورد. معمولا چنین مشکلاتی پس از چندین هفته و چند ماه برطرف می شوند.
استفاده از خدمات گفتار درمانی محدود به کودکانی است که بیش از ۶ ماه درگیر این عارضه هستند و حال تبدیل به مشکلی ماندگار شده اند.
استفاده از خدمات درمانی برای لکنت زبان کودکان ۲ و ۳ ساله
دریافت خدمات پزشکان و متخصصان گفتار و زبان برای حل لکنت زبان زمانی نیاز است که فرد بیش از ۵ سال دارد و هنوز قادر نیست کلمات و جملات را به درستی بیان کند و اغلب صدا ها و حتی کلمات را تکرار می کند.
علاوه بر لکنت زبان مشکلاتی دیگر نیز برای کودک بوجود می آید به ویژه امتناع از حرف زدن در جمع های آشنا و فشار زیاد در زمان بیان واژگان که لزوم دریافت خدمات درمانی را دوچندان می کند.
عواقب بی توجهی به درمان لکنت زبان کودکان ۲ تا ۳ سال
اگر چه شناخت علت بروز لکنت زبان در کودکان ۲ و ۳ سال بسیار مهم است اما می بایست بجای واکنش های احساسی بتوانید راهکارهای موثر درمانی را پیگیری کنید تا از مشکلات دیگر فرزندتان در امان بماند.
ناامیدی و شرمساری، عدم پذیرش خود، طفره رفتن از صحبت کردن حتی در جمع های خانوادگی، ترس از گفتگو و مشارکت در کلاس های آموزشی، بروز رفتارهای نگران کننده مانند حرکات غیر عادی همچون چشمک زدن، سر تکان دادن و فشار مضاعف در هنگام بیان کلمات از شاخصترین نتایج بی توجهی به درمان است.
لکنت زبان در کودکان ۲ و ۳ سال سبب می شود نتوانند مانند هم سن و سالان خود صحبت کنند، اگر این عارضه همچنان در دبستان نیز تداوم یابد به یک مشکل اساسی تبدیل می شود که نیازمند دریافت خدمات گفتار درمانی است.
لکنت زبان معمولا در اثر برهم کنش چندین عامل بروز پیدا می کند که علاوه بر خدمات گفتار درمانی که توسط متخصصین در حوزه دریافت می شود، والدین به عنوان یکی از پایه های اصلی درمان می توانند از بروز مشکلات ثانویه همچون چشمک زدن، حالت خاص چهره و یا تکان دادن پا ها در زمان تشدید عارضه جلوگیری کنند.
خانواده چه کمکی به درمان لکنت زبان در کودکان ۲ و ۳ ساله می کند
متخصصین گفتار درمانگر می توانند شما را آموزش دهند که به صورت اصولی نقش خود را به عنوان والدین دلسوز ایفا کنید. کودکان درگیر پس از ۳ سالگی اغلب از مشکل خود آگاه هستند و ممکن است سوالاتی تخصصی را حتی بپرسند.
- به جای استفاده از عباراتی همچون؛ "خودت را لوس نکن"، "کی می خواهی دست از این نوع حرف زدن برداری" و ... کودک را در تمرین های بازیگونه به سمت مبارزه با این ضعف دعوت کنند تا کنترل بهتر به دست آید.
- زمانی می توان انتظار داشت راهکارهای گفتار درمانی نتایج مثبت دارند که محیط زندگی عاری از استرس و اضطراب باشد، وجود این عوامل به شدت به روان حساس کودک ضربه وارد می کند.
- والدین بهتر است در زمان حرف زدن لحن کلام واضح و روانی داشته باشند تا کودک با این مکث ها علاوه بر درک منظور، آموزش نیز ببیند.
- داشتن تماس چشمی مستقیم کمک می کند، کودک اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد و وقت خود را برای تصحیح اشتباهات تلف نکند.
- اگر همواره در محیط بیرون از منزل مشغول فعالیت هستید از زمان های کوتاه مانند خواب، غذا خوردن و استحمام کمک بگیرید تا گفتگوی دو نفره و موثر داشته باشید.
مرور راهکارهای درمان لکنت زبان کودکان ۲و۳ در منزل
والدین همواره در صدد اند به فرزند خویش کمک کنند تا این ضعف را پوشش دهد و از این دست انداز عبور کند و مهارت سخنوری خود را به بهترین شکل به نمایش بگذارد در ادامه به چند راهکار ساده ولی تاثیرگذار گریزی زده شده است:
- بهتر است به جای عبارات محکوم کننده کودک راحت بگذارید تا جملات را به انتها تکمیل کند.
- اگر فرزندان در مواجهه با هیجانات شواهد رفتاری شدیدتری نشان می دهد به جای عصبانیت سعی کنید شرایط استرس و اضطراب از او دور کنید.
- تصحیح اشکالات اگر چه با حسن نیت صورت می گیرد اما تاثیر منفی دارد به جای قطع کردن صحبت با تماس چشمی او را به ادامه گفتگو هدایت کنید.
- تماشا تلوزیون و رادیو ممکن است باعث تشدید ناروایی لکنت شوند و فرصت آموزش مستقیم را نیز بگیرند.
- لحن کلام خود را واضح، روشن و آهسته کنید تا کودک بتواند در عادی ترین حالت ممکن منظور کلام درک کند و برای پیروزی بر مشکل خویش ترغیب شود.
سخن آخر
لکنت زبان اگر چه عارضه ای نسبتا شایع است اما با دریافت خدمات درمانی شاهد بهبودی زودهنگامی نیز خواهید بود. همچنین می توانید در این جلسات مشاوره ای تردید ها و نگرانی های خود را با درمانگر گفتار و زبان مطرح کنید هرگز آینده کودک را قربانی سهل انگاری در تشخیص و درمان نکنید.
افزودن دیدگاه جدید